Kilka lat temu kupiłem siedlisko na wsi z zamiarem wykorzystywania pozostałych budynków jako miejsca na letni wypoczynek. Ostatnio przebywałem tam dosyć często, ponieważ zabrałem się do porządkowania domu mieszkalnego. Okazało się, że sąsiad regularnie jeździ przez moją posesję, gdyż jak twierdzi – ma na to pozwolenie sądu. Przed kupnem działki sprawdzałem księgę wieczystą i nie znalazłem żadnego obciążenia – żali się pan Michał.
Obecnie nie ma przymusu zgłaszania obciążenia nieruchomości służebnością przejazdu. Pan Michał musi pogodzić się z tym, że istnieją prawa, które ją obciążają, bez względu na to, czy zostały ujawnione w prowadzonej dla niej księdze wieczystej. W polskim prawie istnieje możliwość „uszczknięcia” kawałka nieruchomości sąsiedniej, nazwanej obciążoną, aby zwiększyć użyteczność nieruchomości władnącej, czyli tej, która nie ma bezpośredniego dostępu do żadnej drogi.
Służebność osobista może obciążać tylko rzecz, a nie prawo

Zobacz również
Jeśli nieruchomość ze wszystkich stron okolona jest sąsiadami, można żądać ustanowienia służebności drogi koniecznej. Przesłanek jest kilka. Służebność ustanawia się wtedy, gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej (krajowej, wojewódzkiej, powiatowej lub gminnej) bądź do zabudowań gospodarskich, albo wtedy, gdy dostęp do zabudowań lub drogi jest, ale nieodpowiedni (np. niebezpieczny lub bardzo utrudniony).
Służebność drogi koniecznej można ustanowić, porozumiewając się z sąsiadem (na mocy umowy stron). To jednak rzadko się udaje i zwykle niezbędne jest postępowanie sądowe. Sąd każdy przypadek rozpatruje indywidualnie, biorąc pod uwagę to, czy rzeczywiście sąsiad nie może we własnym zakresie usunąć istniejących trudności. Przy przeprowadzaniu drogi koniecznej bierze pod uwagę interes społeczno-gospodarczy, uwzględniając również miejscowe zwyczaje. Chodzi o to, by przeprowadzanie drogi odbyło się z jak najmniejszą liczbą konfliktów i sporów między zainteresowanymi.
Podstawa prawna
Art. 145 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121). Art 7. ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2013 r. poz. 707). Art. 626 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101).