Dorabianie w czasie wychowawczego nie zawsze pozbawia dodatku do zasiłku na dziecko

Gmina musi ocenić wszystkie okoliczności związane z pracą rodzica, zanim uzna, że uniemożliwia ona opiekę nad dzieckiem.

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gliwicach. Rozpatrywał skargę złożoną przez rodzica, któremu gmina odmówiła przyznania dodatku do zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego. Przyczyną wydania takiej decyzji było podjęcie przez matkę zatrudnienia w wymiarze jednej czwartej etatu przez dwie godziny dziennie. Zdaniem samorządu skutkowało to niespełnianiem przesłanki wynikającej z art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).

Zgodnie z nim dodatek nie przysługuje, jeżeli rodzic podjął pracę, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. W ocenie gminy tylko takie zatrudnienie, które jest wykonywane w domu, nie powoduje naruszenia wspomnianej przesłanki. To zaś oznacza, że każde wyjście z miejsca zamieszkania i pozostawienie dziecka pod opieką innej osoby stanowi podstawę do wydania negatywnej decyzji. Skarżąca matka argumentowała, że jej praca w żaden sposób nie koliduje z zajmowaniem się potomkiem i w czasie jej nieobecności pozostaje pod pieczą ojca.

Nowe świadczenie po urodzeniu dziecka: Gminy wypłacą 1 tys. zł osobom bez prawa do zasiłku macierzyńskiego

Jednak samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) podtrzymało decyzję gminy. Dodatkowo powołało się na wyrok WSA w Łodzi (sygn. akt II SA/Łd 807/10), który stwierdził, że intencją ustawodawcy była ochrona osób podejmujących zatrudnienie, która nie niweczy celu urlopu wychowawczego, jakim jest sprawowanie opieki nad dzieckiem, również w ramach wykonywanej pracy. Takich form zarobkowania jest wiele i są one zwyczajowo wykonywane w domu, np. prace chałupnicze, obsługa komputera czy nawet prowadzenie prywatnego przedszkola.

Takiego stanowiska nie podzielił natomiast WSA w Gliwicach, który orzekł na korzyść rodzica, uchylając wcześniejszą decyzję. Sąd podkreślił, że zarówno gmina jak i SKO z góry założyły, że zatrudnienie na jedną czwartą etatu i świadczenie pracy przez dwie godzinny dziennie (z wyjątkiem sobót i niedziel) uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego. WSA wskazał, że wynikającego z art. 10 ust. 5 pkt 3 wymogu nie można utożsamiać z dwudziestoczterogodzinnym i nieprzerwanym przebywaniem z potomkiem. Podobnie jak SKO swoje rozstrzygnięcie również uzasadniał orzecznictwem, w tym wyrokiem WSA w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt II SA/Go 311/14). Ten uznał, że sam ustawodawca poprzez treść wspomnianego przepisu ewidentnie przewiduje możliwość przerwy w sprawowaniu bezpośredniej i osobistej opieki nad małoletnim. W każdym konkretnym przypadku należy więc dokonać indywidualnej oceny podjęcia zatrudnienia przez osobę korzystającą z urlopu wychowawczego, biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności związane z pracą, czyli jej charakter i wymiar. WSA potwierdził, że ważne jest też to, czy dorabianie nie niweczy celu urlopu, jakim jest zajmowanie się dzieckiem.

ORZECZNICTWO

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 17 grudnia 2014 r., sygn. akt IV SA/Gl 392/14