"Obwód kaliningradzki ma zupełnie wyjątkowe położenie geograficzne. To stosunkowo mały obszar, który jest otoczony przez dwa kraje UE (Polskę i Litwę), całe jego terytorium ma charakter obszaru granicznego. (...) Aby uniknąć izolacji Kaliningradu od jego bezpośrednich sąsiadów, należy ułatwić podróżowanie jego mieszkańcom" - argumentuje KE w swojej propozycji zmiany rozporządzenia o małym ruchu granicznym, datowanej na 27 lipca.
Jak nieoficjalnie dowiedziała się PAP ze źródeł unijnych, propozycja ta ma być ogłoszona przez KE w piątek.
O wprowadzenie bezwizowego ruchu dla mieszkańców całego obwodu kaliningradzkiego apelowała m.in. Polska. Obecne regulacje europejskie pozwalają na ustanowienie małego ruchu granicznego w pasie 30, a maksymalnie 50 kilometrów po obu stronach granicy. Obwód kaliningradzki graniczy z Litwą i Polską. Największa rozciągłość obwodu z północy na południe to 108 km, a ze wschodu na zachód - 205 km.
"Chodziło o to, by objąć unijnymi regulacjami o małym ruchu granicznym cały obwód kaliningradzki oraz proporcjonalny obszar po stronie polskiej" - wyjaśniło PAP pragnące zachować anonimowość unijne źródło. W swojej propozycji KE wymienia na Pomorzu: Sopot, Gdańsk, Gdynię oraz powiaty pucki, gdański, nowodworski i malborski, a w województwie warmińsko-mazurskim: Elbląg, Olsztyn oraz powiaty elbląski, braniewski, lidzbarski, bartoszycki, olsztyński, kętrzyński, mrągowski, węgorzewski, giżycki, gołdapski, olecki.
"Większość krajów UE popiera takie rozwiązanie, pod warunkiem jednak, że nie będzie żadnych dyskusji na temat ogólnej definicji obszaru przygranicznego i że będzie to wyjątkowe rozwiązanie wyłącznie na rzecz obwodu kaliningradzkiego" - czytamy w dokumencie KE.
Polski minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski wyrażał niedawno nadzieję, że jeszcze w czasie polskiej prezydencji uda się wprowadzić bezwizowy ruch dla mieszkańców obwodu kaliningradzkiego i mieszkańców części województw warmińsko-mazurskiego oraz pomorskiego. Podał przykład ruchu bezwizowego z Ukrainą, który nie zwiększył nielegalnej emigracji ani przestępczości, zwiększył natomiast ruch turystyczny i wymianę handlową.
Po ogłoszeniu propozycji KE, będą nad nią wspólnie pracować grupy robocze w Radzie UE oraz komisjach Parlamentu Europejskiego. Gdy kraje UE i PE osiągną porozumienie w tej sprawie, przygraniczny ruch bezwizowy dla mieszkańców tych obszarów wejdzie w życie. "Wypracowanie wspólnego stanowiska może zająć kilka miesięcy" - zauważyło źródło.
Latem 2010 roku sąsiadująca z Kaliningradem Litwa nie poparła inicjatywy Polski i Rosji w sprawie wprowadzenia bezwizowego ruchu dla mieszkańców całego obwodu. Następnie prezydent Litwy Dalia Grybauskaite powiedziała, że jej kraj popiera ruch bezwizowy z innymi krajami, jeśli spełni on wymogi bezpieczeństwa. Zaznaczyła, że stopień przygotowania obwodu kaliningradzkiego powinna ocenić Komisja Europejska.