Wdowa, która nie spełnia kryterium wiekowego ani nie wychowuje małoletniego lub niepełnosprawnego dziecka, ale uzyskała rentę rodzinną z powodu bycia niezdolną do pracy w chwili śmierci męża, traci do niej prawo, jeżeli ZUS uzna, że może już pracować.
Maria B. urodziła się w 1956 r., po ukończeniu liceum pracowała zawodowo, ale ujawniła się u niej poważna choroba i około 1994 r. stała się całkowicie niezdolna do pracy. ZUS przyznał jej rentę inwalidzką. Pięć lat później zmarł jej mąż. Wdowa uzyskała prawo do renty rodzinnej. Obowiązujący wówczas art. 70 ust. 2 ustawy emerytalnej, tak samo jak dziś, przewidywał prawo do renty rodzinnej dla wdowy (lub wdowca), która ma 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci. Maria B. miała w chwili śmierci męża 43 lata, ale była niezdolna do pracy. Pobierała rentę aż do roku 2011, kiedy ZUS stwierdził, że jej stan zdrowia poprawił się na tyle, że może już pracować, i cofnął rentę rodzinną.
Wypłata zaległej renty nie pozbawia prawa do 500+
Wypłata zaległej renty nie pozbawia prawa do 500+

Zobacz również
Kobieta odwołała się od decyzji, ale nie uzyskała korzystnych orzeczeń w sądach. Również Sąd Najwyższy w całości oddalił jej skargą kasacyjną.
– Przepisy o rencie rodzinnej są niezwykle korzystne. Muszą być więc interpretowane w sposób ścisły – powiedział na wstępie sędzia Krzysztof Staryk.
Skarżąca wskazywała na niezdolność do pracy, która wystąpiła 5 lat przed śmiercią męża, oraz fakt wychowywania córki. Tyle że – jak podkreślił SN – przepisy stanowią wyraźnie, że uprawnioną jest osoba, która osiągnęła 50 lat lub która ten wiek osiągnie w ciągu 5 lat od śmierci męża. Tak nie było w przypadku skarżącej.
Wdowiec po sędzi dorobi do uposażenia rodzinnego
Wdowiec po sędzi dorobi do uposażenia rodzinnego

Zobacz również
Powoływanie się na wychowanie dzieci również okazało się chybione, gdyż jej córka skończyła 18 lat miesiąc przed śmiercią męża pani B. Tymczasem prawo do renty na stałe może mieć tylko ta wdowa, która po śmierci ubezpieczonego wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu. Dziecko musi mieć mniej niż 16 lat lub mniej niż 18 lat, jeżeli uczy się w szkole, lub być niepełnosprawne i niezdolne do pracy albo samodzielnej egzystencji.
Skarżąca, która utraciła prawo do renty rodzinnej tuż przed osiągnięciem wieku emerytalnego (w chwili cofnięcia renty miała 55 lat), ma prawo do uzyskania świadczenia w drodze wyjątku. Przyzna je prezes ZUS.

orzecznictwo

Wyrok Sądu Najwyższego z 5 września 2018 r. sygn. I UK 258/17