Utworzenie związku wykonującego część zadań publicznych samorządy konurbacji katowickiej postulują od lat. Prace nad rządowym projektem ustawy o związku metropolitalnym dla woj. śląskiego Sejm rozpoczął 10 lutego br., kierując go do komisji.

We wtorek połączone sejmowe komisje administracji i spraw wewnętrznych oraz samorządu terytorialnego i polityki regionalnego szczegółowo rozpatrzyły projekt (wprowadzając do niego m.in. poprawkę umożliwiającą utworzenie metropolii w woj. śląskim od 1 lipca br.). Zgodnie z intencją członków komisji miałoby to dać marszałkowi Sejmu podstawę do wyrażenia zgody na przeprowadzenie drugiego czytania projektu jeszcze na posiedzeniu, które rozpoczęło się w środę.

Jak jednak poinformował PAP w czwartek poseł sprawozdawca Jerzy Polaczek (PiS), na posiedzeniu Konwentu Seniorów, taka decyzja nie zapadła.

„Jak rozumiem, pan marszałek (Sejmu) w trybie regulaminowym, po terminie siedmiu dni od przedłożenia sprawozdania, skieruje projekt do dalszych prac. Czekamy na decyzję marszałka. Jest gotowe sprawozdanie i w mojej ocenie naturalną konsekwencją przyjęcia tego sprawozdania przez połączone komisje będzie procedowanie projektu na następnym posiedzeniu Sejmu” - powiedział PAP Polaczek.

"Sejm ma tutaj pełne możliwości przeprocedowania tego (projektu) i przegłosowania na następnym posiedzeniu" - ocenił poseł sprawozdawca.

Przygotowany przez MSWiA projekt dedykowany woj. śląskiemu ma poprawiać obowiązującą, przyjętą przez rząd PO-PSL i podpisaną przez prezydenta Andrzeja Dudę, ustawę z 2015 r. o charakterze uniwersalnym. Według rządu zawiera ona szereg wad.

Obecna ustawa nie została wdrożona, ponieważ rząd nie przyjął wymaganych przez nią rozporządzeń. Zgodnie z jej założeniami, metropolia miała powstać w woj. śląskim 1 stycznia 2017 r. Przedstawiciele rządu deklarują wolę, aby metropolia w regionie powstała 1 lipca 2017 r., a zaczęła działać 1 stycznia 2018 r.

Procedura przewidziana w obecnym projekcie zakłada, że związek tworzy rozporządzeniem Rada Ministrów, co - jak zakładano pierwotnie - powinno nastąpić do 31 marca. Wobec sygnałów, m.in. ze strony opozycji i części samorządów, że miasta nie zdążą już w tym roku przeprowadzić w takim terminie wymaganych formalności, we wtorek Polaczek – przy aprobacie MSWiA i samorządów – zgłosił poprawkę zmieniającą termin wydania rozporządzenia na 30 czerwca.

W czwartek Polaczek przypomniał, że także wobec głosów samorządów projektowany termin zwołania pierwszego posiedzenia zgromadzenia tworzonego związku został przez komisje wydłużony - z miesiąca (od utworzenia związku) do dwóch miesięcy. Z kolei termin trzech miesięcy na wyrażenie opinii m.in. przez samorządy zainteresowane utworzeniem związku - po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami - został skrócony do dwóch miesięcy (jednocześnie jeśli w tym czasie opinia nie zostanie wyrażona, wymóg jej zasięgnięcia uznany będzie za spełniony).

We wtorek opozycja zgłosiła też szereg innych poprawek, dotyczących m.in. uniwersalnego zastosowania przepisów o związkach metropolitalnych (umożliwiłoby to tworzenie podobnych związków także w siedmiu innych ośrodkach), obniżenia kryterium co najmniej 2 mln mieszkańców przyszłego związku czy wyboru pełnomocnika ds. tworzenia związku przez zainteresowane samorządy (projekt ustanawia nim prezydenta Katowic).

Po odrzuceniu tych poprawek opozycja zapowiedziała, że w drugim czytaniu prawdopodobnie będzie zgłaszała „poprawki, które będą ułatwiały i upraszczały procedury związane z tworzeniem związku metropolitalnego”. Ostatecznie projekt poparło we wtorek 25 posłów, przy braku głosów przeciwnych i jednym wstrzymującym się.

Według projektu związek metropolitalny ma być zrzeszeniem gmin woj. śląskiego, charakteryzujących się istnieniem silnych powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, położonych na obszarze spójnym pod względem przestrzennym, który zamieszkują co najmniej 2 mln mieszkańców.

Związek ma wykonywać zadania publiczne w zakresie: kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju społecznego i gospodarczego obszaru związku, planowania, koordynacji, integracji oraz rozwoju publicznego transportu zbiorowego, w tym transportu drogowego, kolejowego oraz innego transportu szynowego, a także zrównoważonej mobilności miejskiej, metropolitalnych przewozów pasażerskich, współdziałania w ustalania przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku oraz promocji związku i jego obszaru.

W pierwszym czytaniu ideę projektu poparły największe kluby, opozycja zapowiedziała poprawki. W ub. tygodniu szef PO Grzegorz Schetyna zadeklarował, że Platforma poprze "sensowny projekt" ustawy metropolitalnej dla woj. śląskiego.(PAP)