Roszczeniowa postawa może być przyczyną odmowy przyznania zasiłku z pomocy społecznej, jeżeli występujący z wnioskiem ma możliwość zaspokojenia potrzeb życiowych z własnych środków.
Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gliwicach (sygn. akt IV SA/Gl 130/11), który rozpatrywał skargę złożoną przez osobę, której ośrodek pomocy społecznej odmówił przyznania zasiłku stałego. Stało się tak, mimo że spełniała ona warunki jego przyznania wskazane w art. 37 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) Zgodnie z nimi zasiłek stały jest przyznawany osobie samotnej lub pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy.
Zasiłki z pomocy społecznej będą większe. Zmienia się kryterium dochodowe
Zasiłki z pomocy społecznej będą większe. Zmienia się kryterium dochodowe

Zobacz również
Jednak w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego okazało się, że mimo posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności składający wniosek nie wystąpił o rentę inwalidzką do ZUS. Ponadto osoba ta pracowała wcześniej w Serbii i w związku z tym może się ubiegać o transfer świadczenia rentowego z tego kraju.
Z tego powodu gmina odmówiła zasiłku, ale skarżący postanowił odwołać się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie do WSA w Gliwicach, który odrzucił skargę. W orzeczeniu sąd wskazał, że pomoc społeczna wymaga spełnienia dwóch przesłanek, tj. trudnej sytuacji życiowej i niemożliwości jej samodzielnego przezwyciężenia. Osoba z niej korzystająca ma więc obowiązek wykorzystania własnych środków, możliwości i uprawnień do przezwyciężenia trudności, w których się znalazła. Natomiast bierna i roszczeniowa postawa może być podstawą odmowy świadczeń z uwagi na fakt, że ustawa nie dopuszcza ich przyznania osobom, które mimo możliwości zaspokojenia potrzeb życiowych nie czynią tego z własnej woli i wyboru.
– Ponieważ świadczenia z pomocy społecznej mają charakter ostatniej deski ratunku, zawsze przed ich przyznaniem pracownik socjalny wspólnie z tą osobą sprawdza, czy wykorzystała ona wszelkie możliwości pozwalające jej na zdobycie środków utrzymania i pomaga, np. w przypadku występowania o rentę – tłumaczy Janina Wawrzyniak, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Skierniewicach.
Ponadto w ocenie sądu postępowanie skarżącego, polegające na tym, że bez żadnego uzasadnienia nie wykorzystuje uprawnień wynikających z prawa do renty serbskiej do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej, jest też jedną z postaci braku współdziałania z pracownikiem socjalnym. To zaś zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy może stanowić podstawę odmowy przyznania świadczenia.