ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury. Argumentował, że na 24 miesiące przed zgłoszeniem wniosku ubezpieczony nie pozostawał w stosunku pracy przez co najmniej 6 miesięcy. Ubezpieczony odwołał się od tej decyzji do sądu I instancji. Wskazał, że od października 2005 r. do listopada 2007 r. sprawował mandat posła. Jego zdaniem okres ten jest traktowany jako stosunek pracy. Sąd uznał, że ubezpieczony ma prawo do emerytury. Ukończył 60 lat i udowodnił 35-letni okres ubezpieczenia. Uznał też, że okres zasiadania w Sejmie jest okresem zatrudnienia pracowniczego. Podkreślił, że art. 28 ust. 1 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (t.j. Dz.U. z 2003 r., nr 221, poz. 2199 z późn. zm.) stanowi, iż okres pobierania uposażenia przez posła i senatora jest traktowany jak okres zatrudnienia. Zalicza się go także do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Zmienił więc decyzję ZUS i przyznał mu prawo do wcześniejszej emerytury.
Od wyroku ZUS odwołał się do sądu II instancji. Ten wskazał, że okresu sprawowania mandatu nie można uznać za okresu podlegania ubezpieczeniu pracowniczemu. Sąd wskazał, że tzw. ostatnim tytułem ubezpieczenia było sprawowanie mandatu posła. A prawo do emerytury, na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, mają tylko osoby, dla które przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę pozostawały w stosunku pracy przez co najmniej 6 miesięcy. Sąd apelacyjny zmienił wyrok i podzielił stanowisko ZUS.
Ubezpieczony wniósł skargę kasacyjną do Sadu Najwyższego. Ten wskazał, że ścisłe definiowanie pracownika, w rozumieniu art. 29 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zostało już wcześniej wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Między innymi w wyroku II UK 271/06 wskazał, że adwokat, który prowadzi działalność gospodarczą, nie ma prawa do wcześniejszej emerytury. Stanowisko takie zostało też potwierdzone w wyroku I UK 377/07. Stwierdzono w nim, że wynikający z art. 29 ustawy w związku z jej art. 46 ust. 1 przywilej umożliwiający skorzystanie z uprawnień emerytalnych w niższym wieku ma charakter wyjątkowej regulacji, przez co nie poddaje się wykładni rozszerzającej na inne niż pracownicy kategorie ubezpieczonych.
W ocenie SN należy więc przyjąć, że poseł nie może nabyć prawa do wcześniejszej emerytury, jeżeli jego ostatnim tytułem ubezpieczenia nie było ubezpieczenie pracownicze.
Sygn. akt I UK 36/10
OPINIA
ikona lupy />

Anita Bogumił, adwokat

Zgodnie z art. 8. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Podstawową cechą stosunku pracy jest świadczenie przez osobę pracy o pewnej wartości ekonomicznej dla (lub) pod kierownictwem innej osoby w zamian za wynagrodzenie. Posłowie i Senatorowie są reprezentantami narodu i nie wiążą ich instrukcje wyborców, niedopuszczalne jest ich odwołanie przez wyborców. Poseł nie jest więc pracownikiem i nie może tylko z racji wykonywania mandatu poselskiego przejść na wcześniejszą emeryturę.