Czy trzeba udzielić całego urlopu

Od 1 września zamierzam zatrudnić pracownika na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Pracownik ma 15-letni staż pracy. W świadectwie pracy, które od niego otrzymałem, brak informacji o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego za 2008 rok u poprzedniego pracodawcy. Czy to oznacza, że jestem zobowiązany do udzielenia temu pracownikowi za rok 2008 całego 26-dniowego urlopu?
Nie
Pracodawca, który w trakcie roku kalendarzowego zatrudnia pracownika, jest obowiązany udzielić mu urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia pozostałego do końca tego roku. Zatem w przypadku zatrudnienia pracownika z dniem 1 września 2008 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony wymiar urlopu wyniesie 4/12 z 26 dni, tj. 9 dni urlopu. Brak informacji w świadectwie pracy o wymiarze urlopu wykorzystanego u poprzedniego pracodawcy nie może obciążać kolejnego pracodawcy zatrudniającego pracownika w tym samym roku kalendarzowym. Celem przepisów o urlopie w wymiarze proporcjonalnym jest bowiem obciążenie wszystkich pracodawców zatrudniających pracownika w danym roku kalendarzowym wymiarem urlopu odpowiadającym okresowi zatrudnienia u każdego z nich.
Niezależnie zatem od niepełnej treści świadectwa pracy wydanego przez poprzedniego pracodawcę pracownik powinien wykorzystać u niego urlop co najmniej w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia (8/12 z 26 dni, tj. 16 dni urlopu) albo otrzymać ekwiwalent pieniężny za 16 dni urlopu.
Podstawa prawna
• Art. 1551, 1553 i 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy trzeba stosować zasady proporcjonalności

W 2008 roku przyjąłem do pracy na dwumiesięczny okres próbny pracownika, który w tym roku podjął pracę po raz pierwszy. Jestem dla tego pracownika trzecim z kolei pracodawcą. Czy ustalam dla niego urlop w wymiarze proporcjonalnym?
Tak
Przez cały rok kalendarzowy, w którym pracownik podejmuje pracę po raz pierwszy, pracodawca ustala dla niego urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym. Zasadą jest bowiem, że pracownik w roku kalendarzowym, w którym podjął pierwszą w życiu pracę na podstawie umowy o pracę, uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Zatem z upływem zarówno pierwszego, jak i drugiego miesiąca okresu próbnego pracownik nabędzie prawo do urlopu w wymiarze 1/12 z 20 lub z 26 dni urlopu. Przy obliczaniu 1/12 z 20 lub z 26 dni urlopu przepisy kodeksu pracy nie przewidują zaokrąglania niepełnego dnia urlopu w górę do pełnego dnia, tak jak ma to miejsce przy ustalaniu urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym dla pracownika uprawnionego do kolejnego urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu wypoczynkowego z upływem każdego z dwóch miesięcy okresu próbnego wyniesie zatem 13 godzin i 20 minut lub 17 godzin i 20 minut, w zależności od tego, czy pracownik z upływem roku pracy miałby prawo do 20 czy też do 26 dni urlopu wypoczynkowego.
Podstawa prawna
• Art. 153 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy wymiar etatu ma wpływ na urlop

Z dniem 15 marca 2008 r. zatrudniłem pracownika z 20-letnim stażem pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/2 etatu. Do końca lutego 2008 r. pracownik ten wykonywał pracę u poprzedniego pracodawcy w pełnym wymiarze czasu pracy. Czy zmiana wymiaru czasu pracy ma wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego tego pracownika?
Tak
Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest nie tylko od łącznego okresu zatrudnienia, poziomu wykształcenia i tzw. okresów zaliczalnych do okresu zatrudnienia (np. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych), ale także od wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik wykonuje pracę. Fakt zmiany pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego oznacza obowiązek ustalenia pracownikowi wymiaru urlopu w proporcji do okresu zatrudnienia przypadającego do końca roku kalendarzowego, przy czym należy także brać pod uwagę, czy pracownik jest zatrudniony w pełnym, czy też w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Zatem w przedstawionym stanie faktycznym pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze 10/12 z 13 dni, tj. do 11 dni urlopu, bowiem wykonuje pracę na pół etatu, zaś okres zatrudnienia przypadający do końca 2008 r. wyniesie 10 miesięcy (niepełny miesiąc pracy w marcu należy potraktować tak, jakby pracownik pozostawał w zatrudnieniu przez cały miesiąc). Łączny wymiar urlopu wypoczynkowego za 2008 rok przypadający u obu pracodawców nie może jednak przekroczyć 26 dni. Zatem jest istotne, ile dni urlopu wypoczynkowego pracownik wykorzystał u pracodawcy, u którego pozostawał w zatrudnieniu w styczniu i lutym 2008 r. Stosowna informacja w tej sprawie powinna być zawarta w świadectwie pracy wydanym przez poprzedniego pracodawcę. Z treści świadectwa pracy może wynikać, że pracownik wykorzystał u tego pracodawcy np. 20 dni urlopu, co oznaczałoby, że kolejny pracodawca jest obowiązany do udzielenia w 2008 roku jedynie sześciu dni urlopu wypoczynkowego.
Podstawa prawna
• Art. 153, art. 154 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy można zmniejszyć wymiar urlopu

W związku z łączeniem się zakładów pracy przejąłem od poprzedniego pracodawcy 25 pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas nieokreślony. Przejęcie nastąpiło 15 maja 2008 r. Obecnie pracownicy wnioskują o udzielenie im urlopów wypoczynkowych w pełnym wymiarze (po 26 dni), bowiem u poprzedniego pracodawcy nie wykorzystali urlopu. Uważam, że powinienem udzielić tym pracownikom urlopu w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia przypadającego od 1 czerwca do końca 2008 r., tj. w wymiarze 7/12 z 26 dni. Czy mam rację?
Nie
Przejęcie pracowników w trybie wynikającym z przepisów art. 231 k.p., a więc bez rozwiązywania umów o pracę u poprzedniego pracodawcy i nawiązywania nowych umów o pracę z pracodawcą przejmującym pracowników, oznacza, że nowy pracodawca automatycznie wstępuje w istniejące stosunki pracy, stając się stroną wcześniej zawartych umów o pracę. Konsekwencją tej konstrukcji prawnej jest przejęcie przez nowego pracodawcę wszystkich zobowiązań ze stosunku pracy wynikających z wcześniej nawiązanych umów o pracę. W sferze prawa urlopowego oznacza to, że nowy pracodawca powinien udzielić pracownikom urlopu w pełnym wymiarze przysługującym im w 2008 roku, a więc w wymiarze 26 dni.
Podstawa prawna
• Art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy trzeba uwzględnić niepełny miesiąc

Poprzedni pracodawca zatrudniał pracownika do 5 lutego 2008 r. Ja nawiązałem z nim umowę o pracę od 11 lutego. Czy ustalając dla tego pracownika urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym, powinienem uwzględnić także miesiąc luty?
Nie
Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu w tym samym miesiącu kalendarzowym u kolejnych pracodawców, to pierwszy z nich jest obowiązany ustalić za taki miesiąc urlop w wymiarze proporcjonalnym. Zatem urlop w wymiarze proporcjonalnym za luty obciąży poprzedniego pracodawcę.
Podstawa prawna
• Art. 1552a par. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy zmiana wymiaru etatu zmniejszy urlop

Przychyliłem się do wniosku pracownika dotyczącego zmiany wymiaru czasu pracy. Od 1 września 2008 r. pracownik ten będzie wykonywać pracę w wymiarze 3/4 etatu, a nie jak dotychczas w pełnym wymiarze czasu pracy. Ta modyfikacja warunków zatrudnienia nastąpiła na mocy porozumienia stron, bez rozwiązywania umowy o pracę. Czy ma to wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego tego pracownika?
Tak
Ze względu na to, że przepisy kodeksu pracy stanowią o ustalaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, każda zmiana wymiaru czasu pracy, także w okresie trwającego zatrudnienia, powinna powodować odpowiednie modyfikacje wymiaru urlopu wypoczynkowego należnego pracownikowi. W przedstawionym stanie faktycznym należy zatem odrębnie ustalić wymiar urlopu należny pracownikowi za okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i przysługujący pracownikowi za okres pracy na 3/4 etatu. Ustalając te wymiary urlopu, należy stosować przepisy dotyczące urlopu w wymiarze proporcjonalnym, mimo że nie doszło do rozwiązania umowy o pracę. Zatem pracownik za rok 2008 powinien otrzymać urlop w wymiarze: 8/12 z 20 lub 26 dni (za okres od 1 stycznia do 31 sierpnia 2008 r.) i 4/12 z 15 lub z 20 dni (za okres od 1 września do 31 grudnia 2008 r.). Łączny wymiar urlopu wyniesie zatem 19 dni (14+5) - dla pracownika zatrudnionego krócej niż dziesięć lat - i 25 dni (18+7) - dla pracownika zatrudnionego co najmniej dziesięć lat. Pracownik mógł oczywiście do dnia zmiany wymiaru czasu pracy wykorzystać już urlop wypoczynkowy w znacznie wyższym wymiarze niż wynikający z przepisów o urlopie proporcjonalnym, np. mógł wykorzystać 26 dni urlopu. W takim przypadku nie ma oczywiście podstaw do potrącania pracownikowi części urlopu wykorzystanego ponad proporcjonalny wymiar.
Podstawa prawna
• Art. 1551 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy przerwa w pracy zmniejszy urlop

Pracownik rozwiązał umowę o pracę z poprzednim pracodawcą 31 stycznia. Ja zatrudniłem go od 1 lipca na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownik jest zdania, że nie może stracić urlopu wypoczynkowego za okres, w którym pozostawał bez pracy (pięć miesięcy). Ja się z tym nie zgadzam. Czy mam rację?
Tak
Pracodawca zatrudniający pracownika w trakcie roku kalendarzowego jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia przypadającego do końca roku kalendarzowego. W przedstawionym stanie faktycznym wymiar urlopu wypoczynkowego wyniesie zatem 6/12 z 20 lub z 26 dni, w zależności od tego, czy pracownik ma łączny okres zatrudnienia wynoszący mniej niż dziesięć lat, czy co najmniej dziesięć lat. Można zatem powiedzieć, że pracownik w danym roku kalendarzowym traci część urlopu wypoczynkowego, jeżeli pomiędzy kolejnymi umowami o pracę ma przerwę. W konkretnym stanie faktycznym mimo przerwy w zatrudnieniu pracownik może jednak w praktyce skorzystać z wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego, niż wynikałoby to z ustalenia wymiaru urlopu w proporcji do okresów zatrudnienia przypadających w danym roku kalendarzowym. Do dnia rozwiązania poprzedniej umowy o pracę pracownik mógł przecież wykorzystać w naturze większą liczbę dni urlopu niż wynikająca z proporcjonalnego jego wymiaru. Podobnie kolejny pracodawca może podjąć korzystną dla pracownika decyzję i udzielić mu większej liczby dni urlopu niż wynikająca z okresu zatrudnienia przypadającego do końca roku kalendarzowego. Jednak łączny wymiar urlopu nie powinien przekroczyć 20 lub 26 dni, czyli wymiaru określonego przepisami kodeksu pracy, chyba że przepisy obowiązujące u danego pracodawcy (np. układ zbiorowy pracy) przewidują wyższy wymiar urlopu.
Podstawa prawna
• Art. 1551 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).