rozwiń ›

Świat żyje sytuacją w Ukrainie: większość Polaków boi się wybuchu wojny?

24 lutego 2022 roku był datą przełomową – zwłaszcza dla Polski i pozostałych państw Europy. Tego dnia Rosja zaatakowała Ukrainę, rozpoczynając jeden z największych konfliktów zbrojnych na starym kontynencie od czasów II wojny światowej. Po raz pierwszy od wielu dekad Polki i Polacy realnie zaczęli obawiać się wybuchu wojny na własnym terytorium. To z kolei wywołało istotne konsekwencje społeczne i polityczne.

Temat wojny szybko zdominował media, a kwestie związane z bezpieczeństwem i przygotowaniami do ewentualnego konfliktu stały się centralnym punktem dyskusji w debatach politycznych, szczególnie przed wyborami parlamentarnymi w 2023 roku oraz prezydenckimi w 2025 roku. Rozważania na temat potencjalnego wybuchu wojny wpłynęły na sferę emocjonalną Polaków.

Większość Polaków boi się wybuchu wojny. Wyniki badania zaskakują

Badania społeczne pokazują, że większość Polaków i Polek (68,5%) obawia się inwazji militarnej na Polskę. Silne obawy deklaruje ponad jedna czwarta społeczeństwa (28,8%). Jedynie mniej niż 4% respondentów przyznaje, że nie boi się inwazji Rosji na Polskę.

Patriotyzm a obawy przed konfliktem – jakie znaczenie ma więź narodowa?

Jednocześnie tylko co czwarty ankietowany (23,9%) uważa, że poradzi sobie w obliczu wojny. Z badania wynika, że osoby o wyższej pozycji społecznej deklarują nieco silniejsze poczucie skuteczności w razie wybuchu konfliktu zbrojnego w Polsce w porównaniu do osób o niższej pozycji. Pozostałe czynniki, takie jak wiek, poglądy polityczne, religijność czy poziom wykształcenia, nie różnicowały badanych pod względem oceny zdolności radzenia sobie w sytuacji wybuchu wojny.

Warto podkreślić, że to właśnie przekonanie o własnej skuteczności w sytuacjach kryzysowych – a nie same obawy przed wojną – ma najsilniejszy związek z dobrostanem psychicznym Polaków i Polek. Oznacza to, że poczucie przygotowania i możliwości działania w razie konfliktu ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego, łagodząc negatywne skutki lęku i stresu.

W okresie od września 2024 do września 2025 roku odnotowano wzrost poczucia zagrożenia wojną, jednocześnie zwiększyło się również przekonanie o własnej gotowości do działania w sytuacji konfliktu. Można więc stwierdzić, że chociaż Polacy i Polki obecnie bardziej obawiają się wybuchu wojny niż przed rokiem, to w większym stopniu wierzą, że będą w stanie poradzić sobie, jeśli dojdzie do inwazji.

Ciekawym zjawiskiem jest również wpływ poczucia więzi narodowej na poziom obaw. Osoby odczuwające silną patriotyczną więź z Polską w większym stopniu obawiają się wybuchu wojny niż te, które nie identyfikują się tak mocno z narodem.

Większość Polaków boi się wybuchu wojny. Co zrobią w przypadku ataku Rosji? Wyniki badania zaskakują

W 2024 roku niemal 40% Polaków i Polek przyznało, że nie wie, jak zareaguje, jeśli w Polsce wybuchnie wojna. Co piąta osoba (19,4%) deklarowała, że w takiej sytuacji wyjedzie za granicę, natomiast co dziesiąta (10,8%) przyznała, że wstąpi do wojska. Analiza płci pokazuje wyraźne różnice – mężczyźni byli znacznie bardziej skłonni niż kobiety deklarować gotowość do służby wojskowej w razie konfliktu.

Jak strach przed wojną wpływa na zdrowie psychiczne?

Stałe życie w poczuciu zagrożenia może mieć realne konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Psychologowie podkreślają, że ciągłe narażenie na stres związany z możliwością wojny sprzyja nasileniu objawów lęku i depresji. Badania podłużne prowadzone w Izraelu pokazują, że osoby bardziej obawiające się wojny częściej doświadczają symptomów depresyjnych, nawet jeśli faktyczne zagrożenie nie jest bezpośrednie.

Wnioski te sugerują, że stałe wzbudzanie poczucia zagrożenia przez media i polityków może być kontrproduktywne, obniżając dobrostan psychiczny społeczeństwa. Z drugiej strony, przekonanie o własnej zdolności radzenia sobie w trudnych sytuacjach – w tym w razie wojny – może działać ochronnie, wspierając funkcjonowanie psychologiczne Polaków i Polek.

Większość Polaków boi się wybuchu wojny - wnioski

Agresja Rosji na Ukrainę nie tylko zmieniła sytuację geopolityczną w Europie, ale także wpłynęła na emocje i postawy Polaków. Rosnące poczucie zagrożenia idzie w parze z większą świadomością własnej zdolności do radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. W obliczu niepewnej sytuacji międzynarodowej temat bezpieczeństwa pozostaje jednym z kluczowych wyzwań społecznych i psychologicznych w Polsce, wpływając na codzienne życie milionów osób.

Jaki odsetek Polaków i Polek obawia się inwazji militarnej na Polskę?

68,5% Polaków i Polek obawia się inwazji militarnej na Polskę. Silne obawy deklaruje 28,8%. Mniej niż 4% respondentów przyznaje, że nie boi się inwazji Rosji na Polskę.

Jak poczucie więzi narodowej wpływa na obawy przed wybuchem wojny w Polsce?

Osoby odczuwające silną patriotyczną więź z Polską w większym stopniu obawiają się wybuchu wojny niż te, które nie identyfikują się tak mocno z narodem.

Jaki odsetek Polaków i Polek uważa, że poradzi sobie w obliczu wojny?

Tylko 23,9% ankietowanych uważa, że poradzi sobie w obliczu wojny. Osoby o wyższej pozycji społecznej deklarują nieco silniejsze poczucie skuteczności; wiek, poglądy polityczne, religijność i poziom wykształcenia nie różnicowały oceny zdolności radzenia sobie w sytuacji wybuchu wojny.

Co deklarowali Polacy i Polki w 2024 roku w razie wybuchu wojny w Polsce?

W 2024 roku niemal 40% nie wie, jak zareaguje. 19,4% deklaruje wyjazd za granicę, a 10,8% wstąpienie do wojska. Mężczyźni byli bardziej skłonni niż kobiety deklarować gotowość do służby wojskowej.

Jak strach przed wojną wpływa na zdrowie psychiczne w Polsce?

Stałe poczucie zagrożenia sprzyja nasileniu lęku i depresji. Badania z Izraela pokazują, że większy lęk przed wojną wiąże się z częstszymi symptomami depresyjnymi. Wzbudzanie zagrożenia przez media i polityków może obniżać dobrostan, a poczucie własnej skuteczności działa ochronnie.