W razie śmierci pracownika prawa majątkowe ze stosunku pracy (w tym niewypłacone wynagrodzenie) przechodzą w równych częściach na jego małżonka oraz innych członków rodziny, którzy spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 631 par. 2 k.p.).
W sytuacji gdy śmierć pracownika nastąpiła w czasie trwania stosunku pracy, pracodawca jest również zobowiązany wypłacić najbliższej rodzinie odprawę pośmiertną. Nie ma tutaj znaczenia, czy pracownik świadczył w tym czasie pracę, czy też korzystał z jakiejkolwiek formy usprawiedliwionej nieobecności. Odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie zmarłego również w sytuacji, gdy śmierć nastąpiła już po rozwiązaniu stosunku pracy, ale w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy w skutek choroby (art. 93 k.p.).
Osobami uprawnionymi do odprawy pośmiertnej jest małżonek oraz inni członkowie rodziny, którzy spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z FUS.
Wysokość odprawy uzależniona jest od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:
● jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
● trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
● sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. W przypadku jednego uprawnionego otrzymuje on połowę wskazanej kwoty.
Obowiązek wypłacenia odprawy pośmiertnej rodzinie zmarłego nie jest obowiązkiem bezwzględnym. Pracodawca może się od tego obowiązku uchylić, ubezpieczając pracownika na życie. Kwota, na którą pracodawca ubezpieczył pracownika, musi być jednak co najmniej równa wysokości przysługującej mu odprawy. Jeśli kwota ubezpieczenia jest mniejsza od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest zobowiązany wypłacić rodzinie różnicę między tymi świadczeniami.

Wojciech Ostrowski, radca prawny, Kancelaria Prawna Rachelski i Wspólnicy