Szef MSZ rozmawiał wcześniej z Henrym Kissingerem i gen. Michaelem Flynnem.
Według szefa polskiej dyplomacji jego rozmówcy, którzy mają się znaleźć w sztabie doradców przyszłego prezydenta Donalda Trumpa, są świadomi problemów w Europie, a także zagrożenia w obliczu którego stoi Polska. Flynn jest kandydatem na doradcę ds. bezpieczeństwa. Były sekretarz stanu 94-letni Kissinger ma doradzać Trumpowi w sprawach międzynarodowych.
„Rozmawiałem z nimi na temat sytuacji w Europie, na temat naszych ocen. (…) Są świadomi problemów w Europie, a także naszego zagrożenia” – powiedział Waszczykowski dziennikarzom przed odlotem do Warszawy. Jak dodał, interesowali się jak Polska ocenia obecną i przyszłą sytuację w Rosji, w którym kierunku może ona zmierzać i jak uporać się z konfliktem.
Według ministra Amerykanie traktują Polskę jako wiarygodnego sojusznika, który wydaje właściwe sumy na obronność, co służy też interesom USA.
„Im mniej uwagi Amerykanie będą musieli poświęcać tej części Europy, tym więcej będą mogli poświęcać regionom zapalnym, gdzie ich interesy są nadwerężone. A im mniej my się będziemy obawiać o nasze bezpieczeństwo, tym bardziej będziemy się mogli zaangażować w innych regionach świata i pomagać Stanom Zjednoczonym” – argumentował Waszczykowski.
Powiedział, że wtorkowe rozmowy utwierdziły go w przekonaniu, że nowa administracja USA „będzie dbała o interesy naszej części Europy”.
W ocenie szefa MSZ oddziały NATO w Polsce są gwarantem tego, aby nasz kraj nie stał się przedmiotem żadnych rozgrywek. Początkowo, przekonywał, członkostwo w Sojuszu było pewną iluzją.
„Byliśmy chronieni układami międzynarodowymi i traktatami, do których przystąpiliśmy, natomiast dzisiaj stajemy się członkami pierwszej kategorii , a nie drugiej, poprzez obecność wojsk amerykańskich, brytyjskich i natowskich generalnie” – wskazał Waszczykowski.
Wyliczył, że wojsk tych jest sporo, brygada licząca ponad cztery tysiące, batalion ponad tysiąc, kilkusetosobowa załoga bazy w Redzikowie oraz szpica obejmująca kilka tysięcy żołnierzy. Może się zdarzyć, przewidywał, że w sumie będzie kilkanaście tysięcy żołnierzy NATO, w tym większość amerykańskich.
Minister zwrócił uwagę, że chodzi głównie o to, by status bezpieczeństwa Polski, Europy Środkowej były równe statusowi bezpieczeństwa Europy Zachodniej. Nie chodzi jednak o odtwarzanie układu zimnowojennego kiedy na granicach stały niemal milionowe armie, lecz o symboliczne zabezpieczenie i dowód obrony na wypadek zagrożenia. Szef MSZ uznał, że Polska to otrzymuje.
Waszczykowski zapewniał też, że Polska jako sąsiad Rosji jest zainteresowana ułożeniem z nią poprawnych, a może kiedyś przyjacielskich relacji. Klucze do tego leżą w Moskwie - dodał. To Rosja bowiem nie chce rozwiązać zagadki katastrofy smoleńskiej, nie chce współpracować i oddać wraku samolotu.
Jak dodał z jego rozmów z doradcami Trumpa wynika, że chcieliby, aby Rosja powstrzymała się od łamania prawa i anektowania terytoriów.
„Słyszałem dzisiaj z ust jednego z moich rozmówców, że jest nie do zaakceptowania, aby Rosja prowadziła taką działalność wojskową na terenie Bliskiego Wschodu. Kiedy Henry Kissinger był decydentem w latach siedemdziesiątych byłoby to nie do zaakceptowania. Myślę, że czyny jednak będą inne niż wypowiedzi retoryczne, a Twitter nie jest dla mnie źródłem wiedzy” – wskazał Waszczykowski.
W nawiązaniu do debaty w Radzie Bezpieczeństwa na temat rozwiązywania konfliktów międzynarodowych pytany przez PAP ocenił, że najciekawsze było wystąpienie amerykańskiej ambasador przy ONZ Samanthy Power.
„Twierdząc, że żegna się już najprawdopodobniej z tym stanowiskiem pozwoliła sobie na pewną szczerość. Uznała, że przez lata dyplomaci, ambasadorowie, przedstawiciele Rady Bezpieczeństwa opowiadają eufemizmy. Mówią językiem żargonowym. Nie wskazują palcem. Jeśli mówi się o tym, aby powstrzymać się od użycia broni, powinno się wskazać do kogo się to adresuje itp.” – tłumaczył.
Waszczykowski zauważył też, że rosyjski ambasador przy ONZ Witalij Czurkin odrzucił w swym wystąpieniu zarzuty o zmianę przez jego kraj architektury bezpieczeństwa i agresję wobec Ukrainy.
Polski minister wyraził przy tym obawę, że świat może zaakceptować zajęcie Krymu w zamian za spokój we wschodniej części Ukrainy.
„To może nie być porozumienie domówione, ale na zasadzie fait accompli, faktów dokonanych, a wiele państw uzna, że nie ma atmosfery dla odzyskania Krymu dla Ukrainy” – przestrzegał.
Porównując sytuację do podziału Niemiec uzupełnił, że dzisiejsi władcy Kremla nie są wieczni. W Rosji też może dojść do transformacji, demokratyzacji w sposób pokojowy i powstania rządu, który odwróci tendencję łamania prawa międzynarodowego.