Obowiązująca od 1 czerwca 2025 r. ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: ustawa) nie przewiduje już tzw. testu rynku pracy. W jego ramach starosta informował, że na terenie danego powiatu pracodawca nie może zaspokoić potrzeb kadrowych spośród osób bezrobotnych i w związku z tym może zatrudnić obcokrajowca.

Nowe przepisy zlikwidowały obowiązek uzyskania takiej informacji, ale wprowadziły możliwość stworzenia przez starostę listy zawodów, w których nie będzie można zatrudnić cudzoziemca w oparciu o zezwolenie na pracę.

Lista zawodów, w których nie wydaje się zezwolenia na pracę

Zgodnie z art. 31 ust. 3 ustawy starosta może określić listę zawodów, na których wykonywanie nie będzie możliwe wydanie zezwolenia na wykonywanie pracy na terenie danego powiatu. Taka lista będzie mogła zostać stworzona ze względu na trudną sytuację na lokalnym rynku pracy.

Starosta stworzy listę na uzasadniony wniosek dyrektora powiatowego urzędu pracy, po uzyskaniu pozytywnej opinii powiatowej rady rynku pracy

Przy określaniu listy starosta bierze pod uwagę stopę bezrobocia oraz zwolnienia grupowe na lokalnym rynku pracy, w szczególności stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych i poszukujących pracy w poszczególnych zawodach do liczby ofert zgłoszonych do urzędów pracy oraz wzrost liczby osób objętych zwolnieniami grupowymi.

Listę zatwierdza wojewoda poprzez wpisanie listy do rejestru prowadzonego przez ministra właściwego do spraw pracy. Wojewoda bierze przy tym pod uwagę względy bezpieczeństwa państwa i polityki migracyjnej oraz potrzeby rynku pracy.

Wpis jest publikowany w rejestrze w dniu następującym po dniu jego dokonania.

W jakich powiatach zezwolenie na pracę nie zostanie wydane?

Jeśli jeżeli w dniu złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na pracę zawód, w którym cudzoziemiec ma wykonywać pracę, znajduje się na liście zawodów określonej przez starostę i zatwierdzonej przez wojewodę właściwych ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca, zezwolenie nie zostanie wydane.

W przypadku gdy specyfika wykonywanej przez cudzoziemca pracy nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania, w postępowaniu o wydanie zezwolenia na pracę bierze się pod uwagę listę zawodów określoną przez starostę właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi.

Jakie ograniczenia w zatrudnianiu cudzoziemców może wprowadzić Rada Ministrów?

Nowa ustawa przewiduje również możliwość wprowadzenia ograniczeń przez Radę Ministrów. Może ona określić, w drodze rozporządzenia, maksymalną liczbę zezwoleń na pracę, które mogą zostać wydane w danym roku kalendarzowym. Powodem wprowadzenia takich ograniczeń może być:

  • zagrożenie bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego lub
  • ryzyko, że wysoka liczba wydanych zezwoleń na pracę utrudni zatrudnienie obywateli polskich lub cudzoziemców, którzy mają swobodny dostęp do polskiego rynku pracy.

Chodzi tu o cudzoziemców, o których mowa w art. 1 ust. 4 pkt 6 ustawy (obywatele państwa Unii Europejskiej oraz Wielkiej Brytanii) lub art. 3 ust. 1 ustawy (m.in. osoby posiadające prawo stałego pobytu, osoby posiadające zezwolenie na pobyt stały w Polsce, osoby posiadające status uchodźcy nadany w Polsce).

Ustawa stanowi, że wydając rozporządzenie, Rada Ministrów powinna uwzględnić potrzeby kadrowe polskiej gospodarki. Limity mogą dotyczyć poszczególnych rodzajów zezwoleń na pracę, województw, powiatów, zawodów, rodzajów umów, na podstawie których cudzoziemcowi może zostać powierzona praca, lub rodzajów działalności podmiotu powierzającego pracę.

Po wprowadzeniu takich limitów minister pracy na koniec każdego miesiąca będzie zamieszczał w Biuletynie Informacji Publicznej informacje o stanie wykorzystania tych limitów.

Na czym polegają limity procentowe zatrudnienia cudzoziemców?

Rada Ministrów może również wprowadzić limity powierzenia pracy cudzoziemcom w postaci określonego procentowo minimalnego udziału obywateli polskich i cudzoziemców, którzy mają swobodny dostęp do polskiego rynku pracy, w liczbie osób wykonujących pracę na rzecz danego podmiotu.

Limity takie mogą być wprowadzone, gdy jest to niezbędne ze względu na ryzyko, że wysoka liczba wydanych zezwoleń na pracę utrudni zatrudnienie obywateli polskich lub cudzoziemców, którzy mają swobodny dostęp do rynku pracy. Limity mogą dotyczyć poszczególnych województw, powiatów, sektorów lub zawodów.

art. 13 i art. 31 ustawy z 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. poz. 621)