Przede wszystkim pomoc mogą uzyskać w wyspecjalizowanych placówkach medycznych. Wsparciem dla nich może być fachowa kadra finansowana przez NFZ
Czy pielęgniarka zajmie się chorym w domu
Opiekuję się ciężko chorym teściem, który nieustannie wymaga różnych czynności pielęgnacyjnych. Część z nich powinien wykonywać wyspecjalizowany personel, ale ojciec męża nie chce słyszeć o pobycie w placówce opiekuńczej. Czy przysługuje mu pomoc pielęgniarki w warunkach domowych?
TAK
Osoby przewlekle i obłożnie chore mają prawo do pielęgniarskiej opieki długoterminowej, która jest sprawowana w ich domu. Tą formą pomocy mogą być objęci pacjenci, którzy nie wymagają hospitalizacji, ale z różnych powodów nie chcą lub nie mogą przebywać w zakładach opieki długoterminowej. Świadczenia sprawowane przez pielęgniarkę opieki długoterminowej obejmują codzienną pielęgnację pacjenta, np. wykonywanie opatrunków czy leczenie odleżyn, a także przygotowanie chorego oraz jego bliskich do samoopieki, edukację zdrowotną, pomoc w rozwiązywaniu problemów związanych z codziennym funkcjonowaniem czy w uzyskaniu potrzebnego sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego. Podczas wizyty pielęgniarki chory oraz jego bliscy mogą liczyć także na pomoc w wykonaniu tak specjalistycznych czynności jak m.in. zakładanie i usuwanie cewnika czy płukanie żołądka. Opieka pielęgniarska jest sprawowana od poniedziałku do piątku pomiędzy godz. 8 a 20 oraz w przypadkach uzasadnionych medycznie także w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne.
Pielęgniarka powinna poświęcić pacjentowi co najmniej 1,5 godziny dziennie, nie mniej niż 4 dni w tygodniu. Zapewnia ona choremu wyroby medyczne, takie np. jak maseczka czy rękawice, natomiast pacjent sam zaopatruje się w leki oraz inne potrzebne mu środki opatrunkowe lub wyroby medyczne zlecone przez lekarza. Prawo do opieki pielęgniarskiej w domu przysługuje seniorowi na podstawie skierowania od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, czyli takiego, który działa w ramach NFZ. Wykaz podmiotów, które oferują takie usługi, publikuje na swoich stronach internetowych NFZ.
Podstawa prawna
Par. 9 rozporządzenia ministra zdrowia z 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1480 ze zm.).
Czy gmina zaopiekuje się seniorem
Mam schorowaną krewną, która wymaga stałej pomocy innych osób. Ja, niestety, mogę jej pomóc tylko w ograniczonym zakresie, ponieważ pracuję zawodowo. Czy jako osoba niesamodzielna starsza pani może liczyć na jakąkolwiek instytucjonalną pomoc?
TAK
Senior, który potrzebuje wsparcia innych osób, może wystąpić do gminy o przyznanie usługi opiekuńczej lub specjalistycznej usługi opiekuńczej. Szczegółowe warunki dotyczące tego, komu przysługuje ta forma pomocy, oraz zasady jej finansowania ustala w uchwale rada gminy lub rada miasta. Z zasady usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze oznaczają działania dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności i są świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. W celu skorzystania z takich usług należy się zgłosić do ośrodka pomocy społecznej, który ustali ich zakres oraz okres korzystania ze świadczenia. Szczegółowe warunki przyznawania pomocy i zasady odpłatności są zróżnicowane w poszczególnych gminach. Lokalni włodarze mogą np. w drodze uchwały ustalić szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat za takie usługi, jak również tryb ich pobierania.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. poz. 163).
Czy zakład przejmie opiekę nad pacjentem
Dotychczas osobiście zajmowałem się moim ojcem – seniorem, ale wymaga on wzmożonej opieki medycznej i przestałem sobie radzić, bo opiekę łączę z pracą zawodową. Ustaliliśmy więc, że tata powinien trafić do specjalistycznej placówki. Czy możemy uzyskać taką pomoc?
TAK
Starsze osoby, które znajdą się w podobnej sytuacji, mogą skorzystać z usług zakładu opiekuńczo-leczniczego lub placówki pielęgnacyjno-opiekuńczej. Zdarza się, że takie placówki są prowadzone przy szpitalach. Ich wykaz publikuje NFZ. Zadaniem zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego (ZPO) jest okresowa całodobowa pielęgnacja osób przewlekle chorych. Natomiast zakład opiekuńczo-leczniczy (ZOL) prowadzi całodobową okresową lub stałą pielęgnację podopiecznych oraz kontynuuje ich leczenie. Wykonywane są tam badania diagnostyczne, podawane są leki oraz prowadzona rehabilitacja.
Do obu rodzajów placówek mogą trafić chorzy, którzy nie wymagają już dalszej hospitalizacji, jednak ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym są niezdolni do samoopieki. Bliscy seniora muszą złożyć wniosek o przyjęcie do wybranej placówki.
Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie lekarskie stwierdzające potrzebę całodobowej pielęgnacji, opieki lub rehabilitacji oraz wywiad pielęgniarski przeprowadzony przez pielęgniarkę środowiskową, rodzinną lub społeczną. Ponadto do wniosku załącza się dokumenty stwierdzające wysokość dochodu seniora (może to być np. decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalająca emeryturę bądź rentę). Niestety, na przyjęcie do placówki opiekuńczej trzeba czekać, w dużych miastach – miesiącami. Pobyt w ZPO i ZOL jest odpłatny. Opłata pokrywa koszty wyżywienia i zakwaterowania pacjenta. Nie może być ona jednak wyższa niż 70 proc. miesięcznego dochodu osoby przebywającej w zakładzie.
Podstawa prawna
Par. 1-8 rozporządzenia ministra zdrowia z 25 czerwca 2012 r.
w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych (Dz. U. z 2012 r. poz. 731).
Czy NFZ dopłaci do wydatków
Moja babcia nie może się obyć bez pieluch anatomicznych lub pieluchomajtek. To bardzo duży wydatek. Czy zawsze musimy płacić pełną cenę za te materiały?
NIE
Seniorom przysługuje dopłata NFZ do pieluch lub pieluchomajtek. Nie są one jednak refundowane w 100 proc., bo część kosztów ponosi pacjent. NFZ płaci tylko do limitu 90 zł. Przy czym fundusz określa, ile sztuk przysługuje pacjentowi na miesiąc. Chory ma prawo kupić po niższej cenie 60 pieluch lub zamiennie 60 pieluchomajtek miesięcznie. Podstawą uzyskania dopłaty z NFZ jest uzyskanie specjalnego zlecenia. Dokument taki może wystawić seniorowi jego lekarz rodzinny. Musi on zostać potwierdzony przez NFZ. Zlecenie jest ważne do końca miesiąca, na który zostało wystawione, nie dłużej jednak niż 30 dni od dnia jego wypisania. W przypadku zaopatrzenia comiesięcznego nie trzeba każdorazowo potwierdzać zlecenia lekarskiego w NFZ. Chory otrzymuje wówczas specjalny dokument, ważny przez 12 miesięcy, na podstawie którego jego bliscy mogą dokonać zakupu tańszych pieluch w sklepie medycznym. NFZ dopłaca seniorom także do innych wyrobów medycznych, np. kul, materaców odleżynowych, wózków inwalidzkich czy balkoników ułatwiających chodzenie.
Podstawa prawna
Załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia z 6 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. poz. 1565).
Czy lek może kupić bliska osoba
Moja mama jest starszą osobą i praktycznie nie wychodzi z domu. Regularnie zażywa jednak kilka leków. Czy musi za każdym razem chodzić na wizyty do lekarza tylko po wypisanie recepty?
NIE
Lekarz może wystawić seniorowi receptę niezbędną do kontynuacji leczenia zaocznie. To znaczy, że schorowana pacjentka nie musi się po nią zgłaszać osobiście. Wystarczy, że upoważni do jej odbioru np. córkę. Dużym udogodnieniem jest także możliwość wystawiania recept na długi okres terapii. Lekarz może ją zlecić nawet na rok, wypisując do 12 recept na następujące po sobie okresy.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia z 11 września 2014 r. zmieniającego rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie recept lekarskich (Dz.U. poz. 1239).
Art. 41 ustawy z 22 lipca 2014 r. zmieniającej ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1138).