Uprawnieni do uzyskania pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie są wszyscy, którzy spełniają warunki wynikające z przepisów o pomocy społecznej, a nie tylko bezrobotni.
Zwrócił na to uwagę wojewoda lubelski, który stwierdził nieważność części zapisów uchwały podjętej przez radnych Kraśniczyna. Wskazali w niej, że jednorazowy zasiłek celowy na ekonomiczne usamodzielnienie przysługuje osobom bezrobotnym, które spełniają jeden z warunków, a mianowicie: nie mają skończonych 25 lat lub są powyżej 50. roku życia, nie mają kwalifikacji zawodowych, samotnie wychowują dzieci, są niepełnosprawni lub długotrwale pozostają bez pracy.
– Gmina dysponuje w tym roku niskimi środkami na zasiłki, w tym tymi na ekonomiczne usamodzielnienie. Dlatego radni postanowili ograniczyć tę formę pomocy tylko do bezrobotnych, uznając, że tej grupie może być ona szczególnie potrzebna – wyjaśnia Bożena Hus, kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Kraśniczynie.
Jednak zdaniem organu nadzorczego uchwała wykracza poza zakres upoważnienia przyznanego radnym w art. 43 ust. 10 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.). Przepis ten przewiduje bowiem, że rada gminy określa wysokość, szczegółowe warunki i tryb przyznawania oraz zwrotu zasiłku celowego na ekonomiczne usamodzielnienie. Wojewoda podkreślił, iż z ustawy o pomocy społecznej jednoznacznie wynika, że osoba lub rodzina ubiegające się na jej podstawie o jakiekolwiek świadczenie pieniężne muszą spełniać kryteria dochodowe przy równoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej przesłanki uzasadniającej przyznanie wsparcia, wymienionej w jej art. 7. Należą do nich m.in. ubóstwo, sieroctwo, niepełnosprawność, bezrobocie i przemoc w rodzinie.
To oznacza, że radzie gminy nie przysługują kompetencje do kształtowania lub regulowania w dowolny sposób okoliczności uprawniających do udzielania pomocy ani też do modyfikowania ustawowych zapisów w tym zakresie. Tym samym nie ma prawa wskazywać, kto może się ubiegać o zasiłek na ekonomiczne usamodzielnienie.
Dodatkowo radni Kraśniczyna przyjęli, że świadczenie to nie zostanie przyznane osobie, która otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła. W tym przypadku wojewoda również uznał, że doszło do przekroczenia granic upoważnienia, tym bardziej że ta kwestia jest bezpośrednio uregulowana w art. 43 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej.
ORZECZNICTWO
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 20 lutego 2014 r., nr PN-II.4131.42.2014