Najnowszy tekst na ten temat: Opieka nad chorym rodzicem. Jak otrzymać zwolnienie od pracy i zasiłek
Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę może starać się o zwolnienie od pracy w celu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. Za członków rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
W celu otrzymania zwolnienia od pracy, dana osoba musi dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. W dokumencie powinno być zaznaczone, kto jest opiekunem dla chorego.
Razem ze zwolnieniem pracownik powinien dostarczyć druk ZUS Z-15B, czyli wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego - oprócz zwolnienia z pracy opiekun może bowiem liczyć na zasiłek opiekuńczy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Bierzesz zwolnienie lekarskie na dziecko? Zobacz, czy ZUS może cię skontrolować>>
Zasiłek zostanie przyznany jednak tylko pod warunkiem, że chory członek rodziny pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem - może to być przy tym tylko okres choroby członka rodziny, kiedy przykładowo chora matka wprowadza się do mieszkania pracownika.
Ponadto świadczenie zostanie wypłacone tylko w przypadku, gdy poza pracownikiem w gospodarstwie domowym nie ma innych członków rodziny, którzy mogą zapewnić opiekę choremu. ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej wyjaśnił, że za członka rodziny zdolnego do opieki nie uważa się:
- osoby całkowicie niezdolnej do pracy lub chorej;
- osoby, która ze względu na wiek jest niesprawna fizycznie lub psychicznie;
- osoby prowadzącej gospodarstwo rolne;
- pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie;
- osoby prowadzącej działalność pozarolniczą;
- osoby niezobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli odmawia ona sprawowania opieki.
Zatem nawet, jeśli rodzice pracownika mieszkają razem, ale jeden z nich jest schorowany lub wiek nie pozwala mu na opiekę nad potrzebującym współmałżonkiem, pracownik może otrzymać zwolnienie z pracy i zasiłek opiekuńczy.
Ponadto zasiłek opiekuńczy nie przysługuje:
- za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
- w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
- w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- za okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w przypadku wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.
Maksymalny okres, przez jaki zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny może być pobierany, to 14 dni w roku kalendarzowym, niezależnie od liczby osób uprawnionych do tego zasiłku i członków rodziny wymagających opieki. Ten limit wlicza się do okresu 60 dni w roku kalendarzowym przewidzianych na sprawowanie osobistej opieki nad dziećmi i innymi chorymi członkami rodziny.
Zasiłek jest wypłacany w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku, czyli przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała konieczność zapewnienia opieki. Przysługuje on za każdy dzień sprawowania opieki - nie wyłączając dni wolnych od pracy. Za każdy dzień poświęcony na opiekę należy się zasiłek w wysokości 1/30 miesięcznej kwoty zasiłku opiekuńczego.