Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Do systemu świadczeń rodzinnych, oprócz zasiłku i dodatków, zaliczane są też trzy świadczenia opiekuńcze. To zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne oraz specjalny zasiłek opiekuńczy.
Zasiłek pielęgnacyjny jest formą wsparcia, do której ma prawo dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności, oraz osoba, która skończyła 16 lat i ma orzeczenie o znacznym stopniu uszczerbku na zdrowiu lub umiarkowanym, ale tylko wtedy, gdy jej dysfunkcja zdrowotna powstała do ukończenia 21 lat. Ponadto może go pobierać osoba, która skończyła 75 lat, o ile nie otrzymuje dodatku pielęgnacyjnego z ZUS. Świadczenie jest przyznawane na okres trwania odpowiedniego orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu niezależnie od kryterium dochodowego.
Dwa pozostałe świadczenia opiekuńcze mogą być przyznane opiekunowi osoby niepełnosprawnej.
Pierwsze z nich to świadczenie pielęgnacyjne, które może otrzymywać matka lub ojciec, opiekun faktyczny dziecka, osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną lub inna, na której ciąży obowiązek alimentacyjny. Warunkiem jest, aby nie były to osoby aktywne zawodowo lub zrezygnowały z pracy, by dorosła osoba z niepełnosprawnością miała orzeczenie o znacznym jej stopniu, a niepełnosprawne dziecko – orzeczenie ze wskazaniem do stałej lub długotrwałej opieki w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Dodatkowo przepisy zawierają zastrzeżenie, że świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane tylko wtedy, gdy dysfunkcja zdrowotna powstała do ukończenia 18 lub 25 lat, o ile nastąpiło to w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej. To również oznacza, że ta forma wsparcia przysługuje głównie rodzicom niepełnosprawnych dzieci. Świadczenie pielęgnacyjne jest niezależne od kryterium dochodowego i przyznawane na okres ważności odpowiedniego dokumentu stwierdzającego uszczerbek na zdrowiu.
Drugim świadczeniem dla opiekuna osoby niepełnosprawnej jest specjalny zasiłek opiekuńczy. Co do zasady jest on przyznawany wtedy, gdy ze względu na moment powstania dysfunkcji zdrowotnej nie jest możliwe uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego. Do specjalnego zasiłku mają więc prawo osoby obciążone obowiązkiem alimentacyjnym i małżonkowie zajmujący się krewnymi, których niepełnosprawność powstała w dorosłym życiu. W przeciwieństwie do świadczenia pielęgnacyjnego ta forma wsparcia jest zależna od kryterium dochodowego i przyznawana na czas trwania okresu zasiłkowego, czyli od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Próg dochodowy wynosi 764 zł na osobę w rodzinie. Takie samo kryterium obowiązuje rodziców z niepełnosprawnymi dziećmi starających się o zasiłek rodzinny, a ponieważ jego wysokość w nadchodzącym okresie zasiłkowym nie ulega zmianie, to analogicznie będzie w przypadku osób ubiegających się o specjalny zasiłek opiekuńczy.
Świadczenia opiekuńcze nie są dodatkami do zasiłku rodzinnego
Podstawa prawna
Art. 16, 16a i 17 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).
