Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską, co oprócz uprawnień rodzi także szereg obowiązków opiekuna wobec dziecka.
1. Odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy dziecka
W ramach wykonywania władzy rodzicielskiej opiekunowie mają obowiązek zapewnić dziecku warunki, które pozwolą mu się prawidłowo rozwijać.
Muszą oni m.in. dbać o rozwój fizyczny i duchowy dziecka. Tak więc spoczywa na nich obowiązek zapewnienia najmłodszym warunków, które pozwolą im prawidłowo się rozwijać, na co składają się:
- oddziaływania fizyczne - w tym dbałość o życie, zdrowie, sprawność fizyczną dziecka, jego wypoczynek oraz zapewnienie mu odpowiednich warunków mieszkaniowych, ubrania i wyżywienia,
- oddziaływania duchowe - wpajanie dziecku zasad moralnych i zasad współżycia społecznego, kształtowanie jego charakteru i nawyków.
Podejmując decyzje w sprawie dziecka, rodzice powinni się dobrem dziecka i jednocześnie zgodnością z interesem społecznym. Jeżeli opiekunowie nie sprawują pieczy nad dzieckiem z należytą starannością, możliwa jest ingerencja sądu rodzinnego i opiekuńczego, który ma szeroki zakres zachowań. W zależności od stopnia, w jakim dobro dziecka jest zagrożone, sąd może tylko pouczyć rodziców, ustanowić rodzinie kuratora sądowego, ograniczyć lub zawiesić władzę rodzicielską, wreszcie w ostateczności ma także prawo pozbawić opiekunów władzy rodzicielskiej lub osobistej styczności z dzieckiem.
2. Alimenty dla dziecka
Obowiązki rodzica wobec dziecka nie wygasają także po rozwodzie opiekunów. Nadal muszą oni dostarczać między innymi środki na utrzymanie i wychowania dziecka, dopóki nie będzie się ono w stanie samodzielnie utrzymać.
Sąd przyznając alimenty kieruje się usprawiedliwionymi potrzebami dziecka, ale bierze także pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców.
Za uchylanie się od płacenia alimentów rodzicowi grozi egzekucja komornicza (jak dokładnie wygląda egzekucja dokonywana przez komornika, dowiesz się tutaj>>), gmina może dłużnikowi odebrać prawo jazdy i wpisać go na listę dłużników - wreszcie za przestępstwo alimentacji grozi mu kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
3. Obowiązek szkolny
Rodzic kieruje więc wychowaniem dziecka, co wiąże się z podejmowaniem szeregu decyzji konkretnych decyzji, związanych między innymi z edukacją dziecka. O ile opiekun może wyznaczyć kierunek edukacji dziecka, to nie może się uchylać od realizacji obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki. Może on być realizowany w przedszkolu/szkole albo poprzez równorzędny udział w zajęciach wychowawczych lub w formach pozaszkolnych.
Rodzice mają obowiązek zgłosić dziecko do przedszkola/szkoły oraz zapewnić regularne uczęszczanie dziecka na zajęcia i stworzyć podopiecznemu warunki umożliwiające przygotowywanie się do zajęć szkolnych. Z kolei rodzice dzieci w wieku 16 - 18 lat muszą powiadamiać organy gminy o aktualnej formie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki.
Natomiast jeśli obowiązek szkolny/nauki ma być realizowany poza placówką edukacyjną, zgodę musi najpierw wydać dyrektor przedszkola czy szkoły, a rodzice mają obowiązek między innymi oświadczyć, że zapewnią dziecku warunki umożliwiające realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym oraz muszą przypilnować, aby dziecko wypełniało obowiązek szkolny/nauki poza szkołą.
Rodzicom, którzy nie spełniają swoich powinności w tym zakresie, grozi grzywna, nakładana na rodziców przez odpowiednią jednostkę samorządu terytorialnego na wniosek dyrektora szkoły, do której przypisane jest dziecko. Grzywna może być nakładana wielokrotnie z tego samego tytułu, jednorazowo nie może jednak przekroczyć 10 000 zł, a łączna kwota grzywien - 50 000 zł.
4. Obowiązkowe szczepienia dziecka
Rodzice mają także prawo do decydowania o sposobie leczenia dziecka, ale także tu uprawnienie jest w określonych przypadkach ograniczone. Osoby, które mieszkają na terytorium Polski, są zobowiązane do poddania się szczepieniom. W przypadku dzieci odpowiedzialni za wypełnienie tego obowiązku są rodzice lub opiekunowie prawni.
Jeśli więc rodzic odmawia zaszczepienia dziecka, przychodnia lekarska zgłasza sprawę do Państwowej Inspekcji Sanitarnej. O fakcie poinformowany zostaje też wojewoda, który (o ile dalsze ponaglenia do zaszczepienia dziecka nie odnoszą skutku) podobnie jak w przypadku obowiązku szkolnego, może w celu wywarcia przymusu nakładać na opiekunów wielokrotnie grzywnę.
Nie można jednak ograniczać dostępu do edukacji nieszczepionym dzieciom>>
W ostateczności, jeśli lekarz rodzinny, inspektor sanitarny lub instytucje opiekuńcze stwierdzą, że rodzice źle zajmują się dzieckiem, sąd rodzinny i opiekuńczy może ograniczyć lub pozbawić opiekunów władzy rodzicielskiej.
5. Transfuzja krwi dziecka
Do ograniczenia lub odebrania władzy rodzicielskiej może dojść także w przypadku, gdy zagrożone jest zdrowie lub życie dziecka - dzieje się tak na przykład, gdy opiekun odmawia innych świadczeń lekarski, na przykład transfuzji krwi.
Lekarz ma bowiem obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki
W takich przypadkach, gdy transfuzja jest wymagana - jak podczas transplantacji czy operacji kardiochirurgicznych - lekarz może więc zwrócić się do sądu rodzinnego i opiekuńczego o tymczasowe pozbawienie praw rodzicielskich rodziców dziecka, którzy odmawiają zabiegu.
