Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Trybunał Konstytucyjny musi ocenić, czy prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek złożenia wniosku o wypłatę zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem na takich samych zasadach jak pracownik.
We wtorek Trybunał Konstytucyjny orzeknie o zgodności z konstytucją par. 20 pkt 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2012 r. poz. 444). Sprawą zajmie się na wniosek dwóch sądów rejowych w Warszawie i Gliwicach, które skierowały do TK pytania prawne w tej sprawie.
Wątpliwości powstały w czasie rozpatrywania odwołań od decyzji ZUS, w których organ rentowy odmówił wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres urlopu ojcowskiego ze względu na termin złożenia wniosku. Zaskarżony przepis mówi, że dowodami stanowiącymi podstawę przyznania i wypłaty tego świadczenia są skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub prawomocne postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka. Zainteresowany musi także złożyć oświadczenie, że wsparcie nie zostało już pobrane z innego tytułu. Co więcej, wniosek ubezpieczonego o wypłatę zasiłku musi być złożony przed terminem rozpoczęcia korzystania z niego. Przy czym obowiązkowo musi być w nim wskazana data, od której ubezpieczony zamierza korzystać z takiego wsparcia ZUS.
Zdaniem sądów skarżących taki zapis nie wynika z art. 59 ust. 15 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. nr 77, poz. 512 ze zm.). Zgodnie z nim minister pracy i polityki społecznej określa w drodze rozporządzenia inne wymagane dowody stanowiące podstawę przyznania i wypłaty zasiłków. Sędziowie twierdzą, że ten przepis ustawy nie zakładał żadnych ograniczeń dotyczących zasad wypłaty takiego wsparcia przez ZUS. Tym samym bezpodstawne jest wprowadzenie do rozporządzenia ograniczenia terminowego nakazującego wcześniejsze złożenie wniosku. Zdaniem sądów pytających przepisy wykonawcze muszą pozostać w związku merytorycznym z rozwiązaniami ustawowymi.
W sprawach rozpatrywanych przez sądy rejonowe – zasiłek macierzyński przyznany ojcom w ramach urlopu ojcowskiego – przysługiwał w wymiarze dwóch tygodni, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia. Przy czym roszczenie o wypłatę zasiłku macierzyńskiego przedawnia się po upływie sześciu miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który takie świadczenie przysługuje.
Zdaniem sędziów ZUS nie miał prawa traktować prowadzących działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak pracowników. O ile jest uzasadnione, że zainteresowany na podstawie kodeksu pracy ma obowiązek złożyć pracodawcy wniosek o urlop ojcowski na co najmniej siedem dni przed rozpoczęciem korzystania z niego, to w przypadku właścicieli firm nie ma powodu stosować takiego nakazu. A ZUS próbuje obie grupy traktować tak samo.
/>
