Czym jest strajk?

Zgodnie art. 17 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych strajk polega na zbiorowym powstrzymaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu zbiorowego, dotyczącego konkretnych interesów stanowiących jego przedmiot. Celem strajku będzie zatem wywarcie presji na pracodawcy, by skłonić go do uwzględnienia roszczeń pracowników.

Należy wyróżnić prawo do strajku – przysługujące pracownikom, oraz prawo do organizacji strajku – przysługujące związkom zawodowym.

Wyjątki

Prawo do strajku nie przysługuje zatrudnionym w jednostkach organizacyjnych ochrony pożarowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w jednostkach Policji i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Służby Więziennej, Straży Granicznej oraz Służby Celnej.

W wyniku akcji strajkowych zakazane jest także zaprzestanie pracy na stanowiskach, urządzeniach i instalacjach, na których zaniechanie pracy zagraża życiu i zdrowiu ludzkiemu lub bezpieczeństwu państwa.

Udział pracownika w strajku ma zawsze charakter dobrowolny. Może on zaprzestać uczestnictwa w akcji strajkowej nawet w sytuacji, gdy głosował za jej rozpoczęciem

Legalność strajku

Strajk nabiera legalnego charakteru w momencie, kiedy zakończą się niepowodzeniem próby dojścia do kompromisu za pomocą rokowań lub mediacji. Procesy te muszą zostać zaprotokołowane, a pod wynikłymi rozbieżnościami konieczne jest złożenie podpisów przez obie ze stron. Co więcej, protokół kończący postępowanie mediacyjne musi zostać podpisany w obecności mediatora.

Powstrzymywanie się przez pracownika od wykonywania pracy w czasie strajku nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych, nie zachowuje on jednak prawa do wynagrodzenia za okres strajku

Wymienione wyżej wymagania nie muszą zostać spełnione, jeżeli bezprawne działanie pracodawcy uniemożliwiło przeprowadzenie rokowań lub mediacji oraz w przypadku, gdy pracodawca rozwiązał stosunek pracy z prowadzącym spór zbiorowy działaczem związkowym.

Strony mają prawo zakończyć spór na każdym z etapów i podpisać stosowne porozumienie

Legitymizacja akcji strajkowej następuje także w momencie wyrażenia zgody na jej przeprowadzenie. Strajk zakładowy jest ogłaszany przez organizację związkową po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, o ile w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50 proc. pracowników. W przypadku strajku wielozakładowego strajk może być proklamowany po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników w poszczególnych zakładach pracy, które mają być objęte strajkiem, jeżeli w głosowaniu w każdym z tych zakładów wzięło udział co najmniej 50 proc. pracowników.

Ogłoszenie strajku powinno nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem

Negatywne konsekwencje wzięcia udziału w nielegalnym strajku:

• utrata wynagrodzenia za dni strajkowe,
• dni strajkowe nie zostaną wliczone do czasu pracy,
• odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne zostaje zawieszone,
• możliwość utraty premii,
• może być przyczyną dyscyplinarnego zwolnienia pracownika.



Zaznaczyć należy, że zgodnie z wyrokiem SN z 18.03.1992 r., sygn. akt I PRN 11/92 udział biernych uczestników strajku nabiera cech ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych jedynie w sytuacji, w której mieli oni pełną świadomość bezprawności swego postępowania i pomimo ostrzeżeń i wezwań do zaniechania dalszego udziału w strajku nadal go kontynuowali.

Inaczej natomiast będzie brana pod uwagę odpowiedzialność organizatorów nielegalnego strajku. Uważa się bowiem, że są oni zawsze świadomi bezprawności swojego postępowania.

Protestujący nielegalnie nie powinien stracić pracy >>