Obowiązek uiszczania należności do ZUS za pobierających świadczenie pielęgnacyjne wynika z art. 6 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu obowiązującym do końca 2012 r. wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłacał składki ubezpieczeniowe za uprawnionych do pomocy na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych przez czas niezbędny do uzyskania przez nie okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę, jednak nie dłużej niż przez 20 lat.
Zaostrzone przepisy ograniczą świadczenia pielęgnacyjne za fikcyjną opiekę

Zobacz również

Zmiany od nowego roku

1 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Wśród wielu zmian, które wprowadziła (związanych przede wszystkim z podwyższeniem wieku emerytalnego), znajdują się tam również te dotyczące opłacania składek przez organy samorządu za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne.
Zmianie uległ art. 6 ust. 2a ustawy systemowej. Zgodnie z jego nowym brzmieniem wójt, burmistrz lub prezydent miasta zobowiązany jest opłacać składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za pobierających świadczenie przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS (tzw. ustawy emerytalnej). Odwołanie się do art. 87 tej ustawy oznacza, że organ samorządu zobowiązany jest opłacać należności do ZUS przez taki okres, aby zapewnić w przyszłości osobie pobierającej świadczenie pielęgnacyjne co najmniej minimalną emeryturę. A i ten przepis 1 stycznia 2013 r. uległ zasadniczej zmianie.
Do 31 grudnia 2012 r. podwyższenie emerytury przysługującej osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r. do kwoty najniższego świadczenia możliwe było wtedy, gdy udowodniła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Po wejściu w życie ustawy z 11 maja 2012 r. długość tego stażu dla mężczyzn pozostała bez zmian. Stopniowemu podwyższeniu podlega on natomiast w przypadku kobiet. Jego długość uzależniona jest od roku, w którym panie osiągną powszechny wiek emerytalny przewidziany w art. 24 ust. 1a ustawy emerytalnej. Staż ten wynosi:
● 20 lat dla kobiet, które wiek ten osiągną najpóźniej 31 grudnia 2013 r.,
● 21 lat dla kobiet, które wiek ten osiągną w latach 2014–2015,
● 22 lata dla kobiet, które wiek ten osiągną w latach 2016–2017,
● 23 lata dla kobiet, które wiek ten osiągną w latach 2018–2019,
● 24 lata dla kobiet, które wiek ten osiągną w latach 2020–2021,
● 25 lat dla kobiet, które wiek ten osiągną po 31 grudnia 2021 r.



Płacić dłużej

W związku ze stopniowym wydłużaniem stażu ubezpieczeniowego warunkującego podwyższenie emerytury do kwoty najniższego świadczenia, od 1 stycznia 2013 r. zmienił się też maksymalny okres, za który organ samorządu opłaca składki za kobiety pobierające świadczenie pielęgnacyjne. Okres ten nie wynosi już, tak jak dotychczas, zawsze 20 lat, ale zawiera się w przedziale od 20 lat do 25 lat, w zależności od tego, w którym roku uprawnione do pomocy ukończą 67 lat.
Ustawa z 11 maja 2012 r. nie zmieniła natomiast zasad bieżącego opłacania należności przez samorząd za pobierającego świadczenie pielęgnacyjne. Nadal uiszcza on więc składkę emerytalną i rentową od podstawy odpowiadającej wysokości tego świadczenia (obecnie 520 zł). Zwolniony z tego obowiązku jest zawsze wtedy, gdy uprawniony do pomocy podlega ubezpieczeniom z innego tytułu.
Warto przy tym wspomnieć, że po 31 grudnia 2012 r. nadal obowiązuje przepis art. 6 ust. 2c ustawy systemowej. Uprawnia on wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do tego, aby zwrócił się do ZUS o udzielenie informacji, za jaki okres za tę osobę powinien opłacać składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
PRZYKŁAD

Wydłużenie okresu opłacania należności

Wójt od stycznia 2012 r. opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za Annę D. urodzoną w grudniu 1973 r., która pobiera świadczenie pielęgnacyjne. W odpowiedzi na wniosek o ustalenie wymaganego okresu opłacania składek ZUS przekazał informację, z której wynikało, że okres ten wynosi 6 lat. Tyle brakowało bowiem do wymaganych 20 lat składkowych i nieskładkowych, które gwarantowałyby w przyszłości kobiecie co najmniej najniższą emeryturę. W związku jednak z nowelizacją przepisów od 1 stycznia 2013 r. staż ubezpieczeniowy wymagany do uzyskania minimalnego świadczenia dla osoby, która powszechny wiek emerytalny (w przypadku urodzonej w grudniu 1973r. – 67 lat) ukończy po 31 grudnia 2021 r. wynosi 25 lat. Oznacza to, że organ samorządu musi płacić za Annę D. o 5 lat dłużej niż wynikało to z przepisów obowiązujących do końca 2012 r.
Podstawa prawna
Art. 6 pkt 1 i art. 19 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r., poz. 637). Art. 6 ust. 2a–2c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).

Krystyna Mełecka