Zasiłek byłego pracownika liczony nie jak dla przedsiębiorcy

Iwona Z. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w spółce W do 31 grudnia 2015 r. i z tego tytułu podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Ponadto od 1 maja 2015 r. prowadziła działalność gospodarczą, z tym że w okresie zatrudnienia w spółce W była ubezpieczona w ZUS tylko z tytułu umowy o pracę. Do wszystkich ubezpieczeń społecznych pani Z. przystąpiła dopiero od początku stycznia 2016 r., po zakończeniu pracy w spółce W, gdy jedynym tytułem do ubezpieczenia była działalność gospodarcza.

Od końca października 2015 r. do lutego 2016 r. Iwona Z. była niezdolna do pracy z powodu długotrwałej choroby. Początkowo otrzymywała wynagrodzenie i zasiłek chorobowy obliczany zgodnie z przepisami dotyczącymi pracowników. Podstawą było więc wynagrodzenie za pracę uzyskane w ostatnich 12 miesiącach zatrudnienia, a ponieważ Iwona Z. zarabiała dużo, zasiłek wynosił 9500 zł.

ZUS: Dla przywróconego do pracy albo wynagrodzenie, albo zasiłek chorobowy

Po zakończeniu zatrudnienia, nadal chorując, Iwona Z. zgłosiła się do ubezpieczenia jako prowadząca działalność gospodarczą i zadeklarowała podstawę wymiaru składek na kwotę 2433 zł. ZUS od stycznia 2016 r. zaczął więc pani Z. wypłacać zasiłek ustalony z podstawy wymiaru dla działalności gospodarczej – ponad trzy razy mniejszy od wcześniej wypłacanego. W tej sytuacji Iwona Z. odwołała się, żądając wypłacania zasiłku w kwocie uwzględniającej także wynagrodzenia za pracę. Sąd I instancji uwzględnił roszczenie, jednak sąd II instancji powziął poważne wątpliwości prawne i poprosił SN o rozstrzygnięcie kwestii, jak liczyć podstawę wymiaru zasiłku w takiej sytuacji – czy brać pod uwagę wynagrodzenie otrzymane od pracodawcy przed zachorowaniem.

SN odmówił odpowiedzi, motywując to błędnym zapatrywaniem sądu pytającego na zastosowanie przepisów ustawy zasiłkowej i brakiem rozstrzygnięcia kilku kluczowych kwestii. Mimo to w uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy jeszcze w trakcie ubezpieczenia chorobowego z tytułu stosunku pracy. Wobec tego należy raczej zastosować przepisy dotyczące kontynuowania pobierania zasiłku po ustaniu tytułu do ubezpieczenia. Przywołał rozstrzygnięcie SN zawarte w wyroku z 20 września 2011 r. (sygn. I UK 63/11).

SN wskazał też na kwestię, której nie rozstrzygnął sąd II instancji, a która może być kluczowa dla sprawy.

– Organ przyznał zasiłek chorobowy za okres po ustaniu stosunku pracy, biorąc pod uwagę deklarowaną kwotę przychodu z działalności pozarolniczej. Tymczasem art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej stanowi, że zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym. Czyli uznał, że wnioskodawczyni nie mogła kontynuować działalności gospodarczej, a jednocześnie przyjął za podstawę deklarowany przychód z tej działalności. To stoi w sprzeczności z cytowanym wyżej przepisem ustawy zasiłkowej i powinno być wyjaśnione przez sąd – podkreślił w konkluzji SN.

orzecznictwo

Postanowienie Sądu Najwyższego z 18 lipca 2018 r. sygn. akt III UZP 2/18.www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia