Projekt noweli ustawy o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej, państw trzecich, agencjami Unii Europejskiej oraz organizacjami międzynarodowymi ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 10 maja 2023 r. w sprawie wymiany informacji między organami ścigania państw członkowskich.

Nowe zasady wymiany informacji między służbami

Unijna dyrektywa, którą wdraża projekt noweli, ustanawia zasady wymiany informacji między właściwymi organami ścigania w celu zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania lub prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie.

Nowe przepisy przewidują, że poza punktem kontaktowym (komórka organizacyjna Komendy Głównej Policji) również upoważniony podmiot uprawniony (np. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straż Graniczna czy Krajowa Administracja Skarbowa) będzie mógł składać wnioski o udzielenie informacji do punktu kontaktowego innego państwa członkowskiego UE lub bezpośrednio do wyznaczonego organu ścigania państwa członkowskiego UE.

Poza przedstawicielami uprawnionych podmiotów w skład punktu kontaktowego wchodzić będą również przedstawiciel Jednostki Krajowej Europolu, Biura SIRENE oraz krajowego biura Interpolu.

Ponadto wprowadzony zostanie obowiązek odbywania szkoleń przez osoby wykonujące obowiązki w punkcie kontaktowym, w tym w zakresie korzystania z narzędzi przetwarzania danych wykorzystywanych w punkcie kontaktowym, w szczególności aplikacji SIENA i systemu zarządzania sprawami, znajomości i stosowania prawa UE i prawa krajowego istotnego dla działania punktu kontaktowego, w tym z zakresu ochrony danych osobowych oraz znajomości języka angielskiego, na poziomie niezbędnym do wykonywania zadań w punkcie kontaktowym.

Jednolity system dla wymiany danych między państwami UE

Regulacja określi także elementy, jakie musi zawierać wniosek o informacje. Proponowane zmiany dotyczą również wskazania, że w przypadku, gdy na przekazanie informacji organowi ścigania państwa członkowskiego UE jest wymagana zgoda organu prowadzącego postępowanie karne, zasadność wydania zgody na przekazanie informacji rozpatrywana jest zgodnie z prawem krajowym, a organ właściwy do wydania zgody jest dostępny dla podmiotu uprawnionego całodobowo, siedem dni w tygodniu.

Określone zostaną także szczegółowe przesłanki odmowy udzielania informacji. „Przed podjęciem decyzji o odmowie przekazania informacji punkt kontaktowy lub upoważniony podmiot uprawniony może niezwłocznie wystąpić do punktu kontaktowego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub wyznaczonego organu ścigania o uzupełnienie wniosku lub przekazanie wyjaśnień w zakresie niezbędnym do rozpatrzenia wniosku” – napisano w informacji w wykazie prac legislacyjnych rządu.

Projekt nowelizacji zakłada również wprowadzenie obowiązku określenia przez państwo członkowskie języka wymiany informacji, przy czym wykaz ten musi obejmować język angielski. Zmiany dotyczą też określenia docelowo jednego kanału wymiany informacji – aplikacji sieci bezpiecznej wymiany informacji (SIENA) Europolu, przy czym projekt określa wyjątki w tym zakresie, zgodne z rozwiązaniami przewidzianymi w dyrektywie.

Wprowadzony zostanie także obowiązek stosowania przez punkt kontaktowy jednolitego elektronicznego systemu zarządzania sprawami jako repozytorium, które umożliwia wykonywanie zadań wynikających z dyrektywy.

Nowe przepisy mają wejść w życie zasadniczo po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)