Eksperci: pieniądze zaoszczędzone w onkologii powinny do niej wrócić

Nie domagamy się zwiększenia środków kosztem innych specjalności, ale pieniądze zaoszczędzone w onkologii powinny do niej wrócić – powiedział we wtorek prof. Jacek Jassem z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego podczas konferencji pacjentów onkologicznych w Warszawie.

Spotkanie Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych odbyło się z okazji opublikowania raportu „All.Can: Poprawa efektywności i stabilności opieki onkologicznej – rekomendacje dla Polski”. Prezes koalicji Szymon Chrostowski wyjaśnił, że All.Can jest międzynarodowym projektem, do którego zaproszono Polskę. Uczestniczą w nim zarówno pacjenci, jak i onkolodzy oraz eksperci zajmujący się zarządzaniem w służbie zdrowia.

"Główną ideą raportu jest potrzeba bardziej efektywnego gospodarowania budżetem poprzez odpowiednią alokację środków przeznaczonych na opiekę onkologiczną” – podkreślił Chrostowski. Dodał, że w tej sprawie do ministra zdrowia Konstantego Radziwiłła 28 lutego została przesłana petycja nawołująca do podjęcia działań służących poprawie efektywności i stabilności opieki onkologicznej w Polsce.

Członek Polskiej Grupy sterującej All.Can, kierownik Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Jacek Jassem, powiedział, że trzeba przede wszystkim zaniechać praktyk polegających na tym, że zaoszczędzone w onkologii pieniądze nie są w niej reinwestowane dla poprawy opieki nad pacjentami.

Specjalista jako przykład podał radioterapię, w której kosztowną hospitalizację zastąpiono opieka ambulatoryjną: pacjent podczas jej wykonywania zamiast w szpitalu przebywa w bezpłatnych hostelach. „Zaoszczędzone dzięki temu pieniądze wyparowały z onkologii i nie poszły np. na finansowanie nowoczesnych terapii. Jeśli tak to ma wyglądać, to nasze działania nie mają sensu” – podkreślił prof. Jassem.

Specjalista dodał, że głównym założeniem Polskiej Strategii Walki z Rakiem opracowanej przez Polskie Towarzystwo Onkologiczne, było bardziej efektywne gospodarowanie środkami w ramach onkologii.

B. wiceminister zdrowia (w latach 2005-2007), obecnie europoseł Bolesław Piecha (PiS) powiedział, że zgodnie z ustawą o refundacji leków pieniądze zaoszczędzone na refundacji niektórych farmaceutyków miały być przeznaczone na finansowanie nowoczesnych terapii. „Tak się jednak nie stało, tymczasem pacjenci chorzy na nowotwory są coraz bardziej świadomi postępu jako dokonuje się w medycynie i domagają się nowoczesnego leczenia” – podkreślił.

Prof. Jassem przyznał, że nowe terapie onkologiczne są kosztowne, a ich ceny rosną w postępie geometrycznym, dlatego wszystkie kraje mają trudności z ich finansowaniem. Zaapelował, żeby decydenci jasno określili, na jakie finansowanie tych terapii nas stać. Przyznał, że część z nich jest finansowanych, ale nie zawsze są to pieniądze dobrze wydane.

„Niektóre kosztowne terapie są niepotrzebnie finansowane, a jednocześnie nie ma refundacji takich, które bezwzględnie należałoby finansować z budżetu, ponieważ nie ma żadnej innej możliwości leczenia” – podkreślił.

Dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie dr Małgorzata Gałązka-Sobotka zwróciła uwagę, że refundacja nie powinna polegać wyłącznie na wprowadzaniu na listę refundacyjną nowych terapii.

„Powinny być z niej usuwane również te, które się na niej znalazły, ale potem na skutek postępu w medycynie się okazało, że są już terapia bardziej skuteczne i bezpieczniejsze dla pacjentów” – podkreśliła. Dodała, że potrzebne do tego jest rejestr danych o skuteczności terapii.

Prof. Jassem powiedział, że polscy onkolodzy proponują rankingowanie nowoczesnych terapii, tak jak jest w Szwajcarii. „Polega ono na tym, że w ocenie nowego leczenia uwzględnia się wiele czynników, takich jak przedłużenie życia, toksyczność, poziom dowodów naukowych oraz farmakoekonomię” - wyjaśniał. Dodał, że takie oceny proponuje Polskie Towarzystwo Onkologiczne oraz Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej.

Zdaniem dr Gałązki-Sobotki w ocenie nowych technologii, poza ich ceną, trzeba uwzględniać również koszty pośrednie, które w Polsce stanowią aż 64 proc. całościowych wydatków na opiekę nad pacjentami (wynikających z wielomiesięcznej absencji chorobowej oraz wypadnięcia z rynku pracy - przyp. PAP).

Prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych Szymon Chrostowski powiedział, że poza efektywniejszym wydatkowaniem środków na opiekę onkologiczną i zwiększeniem dostępu do nowoczesnych terapii, raport All.Can proponuje również zwiększenie roli profilaktyki pierwotnej oraz badań przesiewowych w walce z rakiem, poprawę dostępu pacjentów do badań klinicznych, w których testowane są nowe terapie, oraz uwzględnienie perspektywy chorych we wszystkich decyzjach związanych z planowaniem i wdrażaniem opieki onkologicznej.

O tym, że wskaźniki dotyczące leczenia onkologicznego ciągle nie są w Polce najlepsze mówił na początku marca minister zdrowia Konstanty Radziwiłł podczas III Warszawskiej Konferencji Onkologicznej i jubileuszu 85-lecia Instytutu Radowego. Zapewniał, że Ministerstwo Zdrowia podejmuje działania, by je poprawić. Wskazał m.in. zmiany w pakiecie onkologicznym.

9 marca Sejm zdecydował, że te zmiany wejdą w życie od 1 lipca. Nowe przepisy m.in. upraszczają kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego wystawianą pacjentom onkologicznym.

Zbigniew Wojtasiński (PAP)