W ubiegłym roku wziąłem kredyt na zakup mieszkania. Nie wykorzystałem wówczas możliwości sfinansowania wkładu własnego z oszczędności w PPK. Czy mogę to zrobić teraz, aby zmniejszyć swoje zobowiązanie wobec banku?
Niestety nie. Uczestnik PPK, który pokrył już wkład własny, ale potrzebuje środków na spłatę zaciągniętego kredytu, nie może skorzystać z wypłaty na wkład własny z rachunku PPK.
O wypłatę oszczędności z PPK w celu pokrycia wkładu własnego - na podstawie art. 98 ustawy o PPK - wnioskować może uczestnik PPK, który nie ukończył jeszcze 45 lat. Zgodnie z tym przepisem, na podstawie umowy zawartej z instytucją finansową, uczestnik ten może jednorazowo dokonać wypłaty do 100% wartości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, z obowiązkiem ich zwrotu w wartości nominalnej, w celu pokrycia wkładu własnego.
Wniosek o zawarcie umowy, na podstawie której taka wypłata będzie realizowana, może złożyć każdy uczestnik PPK, który nie ukończył wskazanego w ustawie wieku (45 lat) - bez znaczenia jest przy tym to, czy w chwili składania wniosku jest zatrudniony, czy aktywnie oszczędza w PPK, czy też złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Definicja wkładu własnego w ustawie o PPK
Ustawa o PPK wyraźnie wskazuje jednak cel takiej wypłaty, którym jest pokrycie wkładu własnego. Co więcej, definiuje pojęcie wkładu własnego, wskazując tym samym, na co konkretnie mogą być przeznaczone środki zgromadzone na rachunku PPK.
Wkład własny - w rozumieniu ustawy o PPK (art. 2 ust. 1 pkt 38 tej ustawy) – to wymagane środki pieniężne przeznaczone na:
- sfinansowanie części kosztów budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego,
- zapłatę części ceny zakupu prawa własności budynku mieszkalnego, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
- nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części,
- nabycie udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej,
które wnioskujący o kredyt deklaruje pokryć ze środków własnych w celu przyznania kredytu hipotecznego, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.
Jeśli zatem uczestnik PPK sfinansował już wkład własny z innych środków, a teraz chciałby wykorzystać zgromadzone przez siebie oszczędności w PPK na spłatę otrzymanego wówczas kredytu hipotecznego – nie będzie mógł tego zrobić.
Podstawowy cel gromadzenia oszczędności
Zasadniczym celem PPK jest systematyczne gromadzenie oszczędności na okres po zakończeniu aktywności zawodowej. Zasadnym jest więc, że najkorzystniejsze zasady wypłaty zgromadzonych środków ustawa o pracowniczych planach kapitałowych przewidziała dla wypłat realizowanych po ukończeniu przez uczestnika PPK 60 lat, choć oczywiście ze środków zgromadzonych w PPK można skorzystać w każdej chwili i bez względu na wiek. Uczestnicy PPK, którzy wypłacą środki przed ukończeniem 60 lat, otrzymają jednak zgromadzone środki pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych,
- środki pochodzące z dopłat od państwa (wpłaty powitalnej i dopłat rocznych), które stanowić miały premię za długoterminowe oszczędzanie,
- 30 % środków pochodzących z wpłat pracodawcy – informacje o tych kwotach zostaną zapisane na ich kontach emerytalnych w ZUS.
Od tej zasady są jednak dwa wyjątki – sytuacje szczególne, w których wypłata oszczędności – mimo, że realizowana wcześniej, jeszcze przed ukończeniem przez uczestnika PPK 60. roku życia, będzie zwolniona z wymienionych wyżej pomniejszeń. Dotyczy to wypłat na dwa ważne - wskazane w ustawie o PPK – cele, w tym m.in. na sfinansowania wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego (np. na budowę lub przebudowę budynku mieszkalnego czy zakup mieszkania). I jako wyjątki – sytuacje te nie mogą być interpretowane rozszerzająco.
Przykład.Uczestnik PPK chce wypłacić środki na wkład własny z uwagi na planowany remont mieszkania. Nie może skorzystać z takiego rozwiązania. Remont nie jest tym samym, co budowa albo przebudowa budynku mieszkalnego. Definicje: „budowy”, „przebudowy” i „remontu” są zawarte w ustawie – Prawo budowlane i są to odmienne pojęcia. [koniec przykładu]
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.htm.
Podstawa prawna:
- ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427),
- ustawa z 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2245 ze zm.),
- ustawa z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.),
- ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.).