Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Takie uprawnienie pracodawcy zyskali 1 stycznia 2019 r. Mogą z niego skorzystać w odpowiedzi na informacje działających u nich przedstawicielstw pracowników. Spór może jednak wkroczyć na drogę sądową.
Do 10 lipca 2019 r. zakładowe i międzyzakładowe organizacje związkowe miały obowiązek przedstawienia pracodawcy informacji o liczbie swoich członków, według stanu na 30 czerwca 2019 r. Jeżeli podana liczba członków budzi wątpliwości pracodawcy, to może on zgłosić zastrzeżenia. Ma na to 30 dni od dnia otrzymania informacji od organizacji związkowej. Termin ten mija najpóźniej 9 sierpnia 2019 r. (lub wcześniej – w zależności od tego, kiedy pracodawca otrzymał informację o liczbie członków).
Co istotne, pracodawca ma prawo złożyć zastrzeżenia bez konieczności ich uzasadniania związkowi zawodowemu. Takie zastrzeżenia może zgłosić również każda inna organizacja związkowa działająca u pracodawcy. Jeżeli zastrzeżenia zostaną złożone, to związek zawodowy, którego dotyczą, ma 30 dni na wystąpienie do sądu z wnioskiem o ustalenie liczby członków. Jeżeli tego nie zrobi, to traci status i uprawnienia organizacji zakładowej (lub międzyzakładowej). Jeżeli natomiast wystąpi z wnioskiem, to liczba członków będzie weryfikowana przez sąd w postępowaniu nieprocesowym. Sąd ma na to 60 dni.
Związek zawodowy powinien poinformować pracodawcę o złożeniu wniosku do sądu. W innym przypadku pracodawca ma bowiem prawo zaprzestać uznawania związku za organizację zakładową (międzyzakładową) wraz z upływem terminu na złożenie wniosku. Zatem pracodawca musi widzieć, czy organizacja związkowa złożyła stosowny wniosek czy nie. W przeciwnym razie nie byłby w stanie realizować swoich uprawnień ustawowych i pozostawałby w niepewności co do sytuacji prawnej swojej oraz organizacji związkowej.
Z kolei o wszczęciu postępowania pracodawcę powinien poinformować sąd. Pracodawca ma wówczas prawo przystąpienia do postępowania w charakterze uczestnika, składania wniosków dowodowych oraz dostępu do akt. Jedyne, czego nie może robić, to przetwarzać danych dotyczących członkostwa. Nie oznacza to jednak braku dostępu do dokumentów, a tylko do konkretnych danych w nich zawartych.
Zastrzeżenia warto składać wtedy, gdy pracodawca ma uzasadnione podejrzenia co do nieprawdziwości informacji o liczbie członków przedstawionej przez związek zawodowy oraz dysponuje argumentami i dowodami, które dają szansę na wykazanie nieprawidłowości przed sądem. Powody takich „uzasadnionych podejrzeń” mogą być różne. Może to być np. znacząca rozbieżność pomiędzy liczbą członków deklarowaną przez związek zawodowy a listą jego członków posiadaną przez pracodawcę dla celów potrącania składek członkowskich. Może to być również nagły wzrost liczby członków związku, zwłaszcza gdy związek ma uzasadniony interes w takim wzroście (np. prowadzone są rokowania układowe i zależy mu na tym, aby uzyskać status organizacji reprezentatywnej). Mogą to być wreszcie zastrzeżenia zgłaszane przez pracowników, że pracodawca potrąca im składki, mimo że nie są już członkami związku zawodowego – takie sytuacje zdarzały się w praktyce. Oczywiście nie muszą one oznaczać, że informacja o liczbie członków podawana przez związek zawodowy jest wadliwa. Są to jednak okoliczności, które uzasadniają zweryfikowanie tej informacji. Warto więc skorzystać z możliwości zgłaszania zastrzeżeń w takich sytuacjach. Pozwoli to, po pierwsze, wyjaśnić sytuację prawną pracodawcy oraz status i uprawnienia związku zawodowego, a po drugie – może stanowić ważny element prewencyjny pokazujący, że ewentualne nadużycia ze strony związku zawodowego nie będą akceptowane.
