Senat przyjął w środę ustawę dotyczącą zawieszenia obowiązywania Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, podpisanego w Paryżu 19 listopada 1990 r. Zawieszenie traktatu zapowiedziały w listopadzie ub.r. państwa NATO w reakcji na zaprzestanie uznawania Traktatu przez Rosję.
Przyjęcie ustawy poparło 85 senatorów - wszyscy biorących udział w głosowaniu.
Ustawę wyrażającą zgodę na dokonanie przez prezydenta zmiany zakresu obowiązywania Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie przez zawieszenie jego stosowania, Sejm uchwalił na początku marca.
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie został podpisany w 1990 roku między państwami Sojuszu Północnoatlantyckiego a państwami ówcześnie istniejącego Układu Warszawskiego, w tym Polską. Był jednym z symptomów końca Zimnej Wojny - na jego mocy oba bloki zobowiązywały się do przestrzegania limitów, jeśli chodzi o liczbę sztuk sprzętu wojskowego (czołgi, wozy bojowe, samolot) i amunicji przechowywanej w Europie.
Liczono, że ograniczenia ilościowe dotyczące uzbrojenia oraz przekazywanie szczegółowej informacji o potencjałach sił zbrojnych i poddaniu tych informacji weryfikacji ograniczy możliwości dokonania niespodziewanej napaści zbrojnej i rozpoczęcia działań na dużą skalę. Strony traktatu zobowiązały się m.in. do wzajemnego udostępniania informacji na temat zbrojeń. Traktat wszedł w życie w 1992 roku.
W 2007 Władimir Putin podpisał dekret zawieszający uczestnictwo Rosji w Traktacie; 7 listopada 2023 r. ogłosił zaś, że Rosja całkowicie przestała uznawać ten Traktat.
Zawieszenie traktatu
W reakcji państwa członkowskie NATO również podjęły decyzję o zawieszeniu traktatu; polskie MSZ zapowiedziało wtedy, że Polska "podejmie formalne działania w celu zawieszenia Traktatu CFE w sposób całościowy – w odniesieniu do wszystkich jego postanowień – i bezterminowy". "Oznacza to, że Rzeczpospolita Polska nie będzie prawnie ani praktycznie obowiązana wypełniać postanowienia Traktatu CFE, w tym dotyczące ograniczeń związanych z Siłami Zbrojnymi RP" - podało MSZ.
Jak podkreślono, Polska realizowała zobowiązania wynikające z Traktatu CFE od 1992 r., kiedy to umowa ta weszła w życie, stanowiąc wówczas ważny element architektury bezpieczeństwa w Europie. "Rosja pogwałciła literę i ducha Traktatu, przez wiele lat nie realizując jego postanowień, a następnie wszczynając bezprawną, niesprowokowaną wojnę" - wskazał resort dyplomacji.
"W tej sytuacji interes bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej wymaga dalszego wzmocnienia zdolności obrony i odstraszania, poprzez konsekwentne podejmowanie działań w wymiarze narodowym i sojuszniczym. Jednocześnie Polska nie wyklucza podjęcia w przyszłości dalszych kroków na gruncie prawa międzynarodowego, włączając w to wypowiedzenie Traktatu CFE w związku z wypowiedzeniem Traktatu CFE przez Rosję, jeśli wymagać tego będzie interes bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej" - zaznaczyło MSZ.
Ustawa trafi teraz do prezydenta. Wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.