Według największego dotychczas badania stosunku Polaków do matematyki przeprowadzonego przez polską platformę EduNav, uczniowie nad Wisłą najczęściej oceniają swoje umiejętności w tej dziedzinie na 3 lub 4. Niemal ⅓ zdarzyło się usłyszeć, że matematyka nie jest dla nich, a ⅕, że to nauka tylko dla wybitnych umysłów. Najbardziej stresującym elementem zdobywania wiedzy z tego przedmiotu wydają się być szkolne oceny, które, zdaniem aż 57 proc. rodziców, wpływają na samoocenę ich dzieci.
Polscy uczniowie najczęściej oceniają swoje umiejętności matematyczne na ocenę 3 (34,5 proc. odpowiedzi) lub 4 (30,2 proc. odpowiedzi), jak wynika z najnowszego i największego dotychczas polskiego badania na temat stosunku Polaków - uczniów i rodziców - do matematyki, przeprowadzonego przez twórców EduNav, pierwszej polskiej ogólnodostępnej platformy do nauki matematyki z wykorzystaniem AI. Z kolei według opublikowanych na początku grudnia wyników ogólnoświatowego badania PISA (Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) pod względem umiejętności matematycznych Polska zajmuje 15. miejsce na świecie. W 2018 r. było to 10. miejsce.
Polscy uczniowie nie mają dobrych doświadczeń z nauką matematyki
Chociaż według danych EduNav 59 proc. badanych uczniów lubi matematykę, to z analizy ich odpowiedzi wynika, że jedynie 18 proc. ma dobre doświadczenia związane z jej nauką. W przypadku aż 75 proc. te doświadczenia były różne i mogły prowadzić zarówno do zaciekawienia tą dziedziną nauki, jak i do strachu przed nią. Natomiast w przypadku 7 proc. badanych można stwierdzić, że matematyka budzi w nich lęk.
Matematyka tylko dla wybitnych i ścisłych umysłów?
Nieco ponad 30 proc. w pytaniu wielokrotnego wyboru przyznaje, że kilka lub wiele razy zdarzyło im się usłyszeć od dorosłych, że matematyka nie jest dla nich lub nie mają do niej uzdolnień. Z twierdzeniem, że można mieć umysł albo humanistyczny, albo ścisły, spotkało się 20 proc. badanej młodzieży, a 13 proc. słyszało, że matematyka to dziedzina dla umysłów wybitych. Jednocześnie aż 82 proc. słyszało wypowiedzi, że matematyka jest wszędzie i liczy się we współczesnym świecie, a 22 proc., że kto nie zna matematyki, ten daje się oszukiwać.
Z badań prowadzonych na przedszkolakach i młodszych uczniach, prowadzonych przez profesor Edytę Gruszczyk-Kolczyńską, wyraźnie wynika, że b, czyli takie cechy umysłu, które przy odpowiedniej stymulacji dają szerokie możliwości do rozwoju w naukach ścisłych. Zatrważające jest to, że już po trzech latach nauki szkolnej ponad połowa tych dzieci przestaje je wykazywać. Dzieje się tak, ponieważ szkolna matematyka nie daje zbyt dużego pola do rozwijania logicznego myślenia dziecka, a to jest podstawą zdobywania umiejętności matematycznych. W klasach początkowych dzieci na matematyce uczą się zapisywać cyfry, a to nie jest edukacja matematyczna. To kaligrafia. Edukacja matematyczna potrzebuje natychmiastowych zmian na miarę potrzeb, czasów i aktualnej wiedzy o rozwoju umysłowym dziecka, którą posiadamy. Do tej układanki potrzebni są też świadomi i otwarci na zmiany dorośli - komentuje dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska, ekspertka od edukacji matematycznej dzieci, partnerka EduNav.
Najbardziej stresujące w matematyce są… szkolne oceny
Matematyki nie lubi 41 proc. badanych uczniów, a 17 proc. kojarzy się ona ze stresem, przy czym głównym problemem wydaje się być system szkolnych ocen. Aż 72 proc. przyznaje, że stresuje się sprawdzianami z tego przedmiotu właśnie dlatego, że są one na ocenę - i to pomimo faktu, że 27 proc. nigdy nie odczuwa negatywnych konsekwencji ze strony dorosłych, kiedy otrzymuje słabsze oceny, a tyle samo odczuwa je rzadko. Nieco ponad 18 proc. zdarza się to często, a 28 proc. czasami.
W grupie badanych rodziców i opiekunów 61 proc. deklaruje, że nigdy nie daje swoim dzieciom szlabanów za słabsze oceny z matematyki, 20 proc. prawie wcale, a 15 proc. czasami. Jedynie 4 proc. przyznaje, że robi to często. Aż 57 proc. zauważa, że oceny z tego przedmiotu wpływają na samoocenę ich dziecka - zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.
Kiedy na etapie szkoły pojawiają się pierwsze niepowodzenia, usprawiedliwiamy się sami przed sobą i odpuszczamy, bo „przecież matematyka nie jest dla każdego”. Nawet jeśli na początku edukacji matematyka ucznia fascynuje, środowisko nie umacnia go w tym przekonaniu. W strategicznym momencie, gdy nauka staje się nieco większym wyzwaniem i uczniowi przydałoby się wsparcie, karze się go złą oceną, zamiast wzmacniać zachętą do podejmowania kolejnych prób - mówi Katarzyna Januszewska-Natkaniec, współzałożycielka EduNav.
Badanie EduNav przeprowadzono metodą CAWI w miesiącach październik-listopad tego roku na grupie blisko 4 tys. uczniów i uczennic klas 1-7 szkół podstawowych oraz rodziców i opiekunów.