Usłyszeliśmy zapewnienie, że jeśli będziemy tego potrzebować, uzyskamy wsparcie USA w razie kryzysu uchodźczego spowodowanego eskalacją na Ukrainie - powiedział w poniedziałek wicepremier Jacek Sasin po rozmowach z sekretarz energii Jennifer Granholm.
Dodał, że uzyskał też zapewnienie o przyspieszeniu prac nad elektrownią atomową w Polsce.
Sasin relacjonował w poniedziałek podczas briefingu prasowego spotkania, które odbył wraz z ministrem technologii i rozwoju Piotrem Nowakiem z Granholm oraz szefową Międzynarodowego Funduszu Walutowego Kristaliną Georgiewą.
Jak stwierdził, choć głównymi tematami rozmów była transformacja energetyczna w Polsce, to podczas każdego ze spotkań poruszano też kwestie związane z możliwą dalszą rosyjską agresją na Ukrainie i wypływającymi z niej zagrożeniach dla pokoju, ale też kryzysem uchodźczym i energetycznym i ich skutkami dla Europy. Pytany o kwestię ewentualnego napływu uchodźców z Ukrainy, Sasin odparł:
"Zasygnalizowałem, że jeśli do tego dojdzie, będziemy się zwracali o wsparcie zarówno do Stanów Zjednoczonych, jak i do Unii Europejskiej. Pani sekretarz wyraziła ogólne poparcie dla naszych działań i zapewnienie, że jeśli będzie taka potrzeba, to tą pomoc uzyskamy".
W odpowiedzi na pytanie PAP, wicepremier i minister aktywów państwowych stwierdził również, że USA są gotowe do zwiększenia dostaw gazu LNG dla Europy, jeśli dojdzie do przerw w dostawach gazu z Rosji. Zaznaczył jednak, że utrudnieniem może być przepustowość europejskiej infrastruktury.
"Wyczułem z tej rozmowy, że problemem może być nie tyle zaangażowanie Stanów Zjednoczonych, co brak infrastruktury, bo na przykład Niemcy nie posiadają terminala LNG (...) Polski gazoport pracuje na pełnych obrotach" - powiedział Sasin. Dodał, że USA z uznaniem odnoszą się do działań Polski w kierunku uniezależnienia się od rosyjskiego gazu, zaś jeśli będzie to możliwe, Polska jest gotowa przyjąć także gaz np. dla Niemiec, które bardziej są uzależnione od rosyjskiego gazu.
Granholm miała też zapewnić wicepremiera, że rząd USA i prezydent Biden nie zrezygnują z twardego stanowiska wobec Rosji i że ewentualna agresja spotka się z dotkliwą dla Moskwy odpowiedzią.
Sasin poinformował, że uzyskał od sekretarz energii zapewnienie o przyspieszeniu prac nad rozpoczęciem inwestycji dużej elektrowni atomowej, którą Polska zamierza zbudować we współpracy z koncernem Westinghouse do połowy lat 30. obecnego stulecia. Mowa była również o zapewnieniu amerykańskiego kapitału dla inwestycji.
"To są konkretne informacje i konkretne sumy, które nam przekazano i konkretne podmioty, które chcą się w ten projekt zaangażować" - mówił Sasin. Dodał też, że coraz więcej amerykańskich firm jest zainteresowanych współpracą z polskimi podmiotami w kwestii budowy małych reaktorów modułowych (SMR). W poniedziałek "historyczną" zdaniem Sasina umowę o wdrożeniu pierwszych takich reaktorów podpisał koncern KGHM z firmą NuScale Power, która ma dostarczyć pierwsze z sześciu modułów do 2029 r. Podobne plany ma też Orlen.
Mówiąc o spotkaniu z szefową MFW Kristaliną Georgiewą, Sasin podkreślił, że Fundusz bardzo dobrze ocenił działania polskich władz w odpowiedzi na kryzys wywołany pandemią.
"Usłyszeliśmy wręcz, że to były działania modelowe (...), że jesteśmy liderami jeśli chodzi o powrót do szybkiego wzrostu gospodarczego" - mówił Sasin.
Rozmowa miała dotyczyć również zielonej transformacji energetycznej i wagi zachowania poparcia społecznego dla tych zmian. Georgiewa miała zapewnić, że Polska będzie miała dostęp do tworzonych przez MFW instrumentów wsparcia finansowego dla krajów, w których transformacja jest najtrudniejsza.
Poniedziałek był pierwszym roboczym dniem wizyty wicepremiera w USA. We wtorek będzie w Nowym Jorku, gdzie spotka się m.in. z szefem nowojorskiej giełdy i przedstawicielami polonijnego biznesu. W środę odwiedzi zaś kopalnię KGHM w Nevadzie.
Oskar Górzyński (PAP)