Nieustannie płynące z całego świata kondolencje, żałoba narodowa ogłoszona w ośmiu państwach, ludzie składający kwiaty i modlący się pod polskimi ambasadami.
Światowe reakcje na katastrofę samolotu z prezydentem Lechem Kaczyńskim na pokładzie są bezprecedensowe i porównywalne jedynie ze śmiercią papieża Jana Pawła II przed pięcioma laty.
EUROPA ŚRODKOWA
Żałobę narodową ogłosiło poza Rosją sześć postkomunistycznych państw Europy Środkowo-Wschodniej. W przypadku Litwy zaczyna się dziś i potrwa do środy, w Gruzji żałoba była wczoraj, na Ukrainie jest dziś, a w Czechach, na Słowacji i Węgrzech będzie to dzień pogrzebu Lecha Kaczyńskiego. – Tragiczna śmierć polskiego prezydenta, jego małżonki i innych osób jest okrutnym wydarzeniem, które mną wstrząsnęło, zszokowało mnie, zasmuciło i dotknęło osobiście. Lech Kaczyński był wielką osobowością, synem polskiego ludu i nieprzeciętnym człowiekiem. Straciłem prawdziwego przyjaciela – powiedział prezydent Czech Vaclav Klaus. – Jestem pogrążona w głębokim szoku, bo prezydent Kaczyński i ja spotkaliśmy się w Wilnie zaledwie przedwczoraj. Litwa straciła dobrego i prawdziwego przyjaciela. Lata rządów prezydenta Kaczyńskiego stanowią najważniejszy okres w naszej współpracy dwustronnej. W imieniu narodu litewskiego składam moje najgłębsze kondolencje narodowi polskiemu, rodzinie prezydenta Kaczyńskiego i wszystkim, którzy opłakują ich stratę – oświadczyła prezydent Litwy Dalia Grybauskaite. Micheil Saakaszwili nadał Lechowi Kaczyńskiemu tytuł i Order Narodowego Bohatera Gruzji.



BRAZYLIA
Najbardziej zaskakująca jest decyzja o ogłoszeniu żałoby narodowej – i to trzydniowej – w dalekiej Brazylii. „W imieniu narodu, rządu brazylijskiego i swoim własnym, przekazuję premierowi oraz narodowi polskiemu najszczersze i braterskie wyrazy współczucia, zapewniając, iż w momencie bólu i straty Brazylia okazuje solidarność oraz podkreśla historyczne więzi przyjaźni, które łączą Brazylijczyków i Polaków” – napisał prezydent Luiz Inacio Lula da Silva. – Brazylia jest drugim po USA krajem o tak licznej grupie imigrantów polskiego pochodzenia. Tym, co dodatkowo wpłynęło na decyzję, jest fakt, iż w tym roku obchodzimy 90. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych – mówi „DGP” Jacek Such, konsul generalny RP w Brazylii.
UNIA EUROPEJSKA
Choć w Brukseli i wielu stolicach zachodniej Europy prezydent Kaczyński był uważany za polityka kontrowersyjnego, w obliczu tak ogromnej tragedii przestało to mieć jakiekolwiek znaczenie. Już wczoraj flagi Unii Europejskiej oraz państw członkowskich zostały do odwołania opuszczone do połowy masztów. Na wniosek sprawującej obecnie przewodnictwo w UE Hiszpanii poniedziałek jest w Brukseli dniem żałoby. Kondolencje i wyrazy współczucia przesłali Polakom przywódcy wszystkich państw Wspólnoty: monarchowie, prezydenci, premierzy, szefowie dyplomacji. – Także nam w Niemczech będzie brakować Lecha Kaczyńskiego. Był on autentycznym reprezentantem interesów Polski. Kochał swój kraj, był wojowniczym Europejczykiem, ale na koniec zawsze znajdowaliśmy rozwiązanie – powiedziała kanclerz Angela Merkel. – Lech Kaczyński był niestrudzonym obrońcą idei, w które wierzył; zawsze z poświęceniem walczył o wartości, które doprowadziły go do polityki: demokrację, wolność i sprzeciw wobec totalitaryzmu – wspomina francuski prezydent Nicolas Sarkozy. Brytyjski premier Gordon Brown na wieść o katastrofie przerwał kampanię wyborczą. – Myślę, że cały świat jest w smutku i żałobie w związku z tragiczną śmiercią w katastrofie samolotu prezydenta Kaczyńskiego, jego żony Marii i wszystkich osób, które były z nimi. Pamiętamy o trudnościach, przez które przeszła Polska, i ofiarach, jakie złożył on osobiście, będąc członkiem „Solidarności” – mówił Brown.
Jednym z najbardziej przejmujących momentów była minuta ciszy, która poprzedziła Gran Derbi, czyli mecz piłkarski między Realem Madryt (klub Jerzego Dudka) a FC Barceloną. Spotkanie na stadionie oglądało 80 tys. widzów, a w telewizji kilkaset milionów na wszystkich kontynentach. Także inni polscy sportowcy wystapili w weekend z czarnymi opaskami bądź czarnymi wstążkami.



USA
„Dzisiejsza strata jest ogromnym ciosem dla Polski, Stanów Zjednoczonych i dla świata. Prezydent Kaczyński był wybitnym mężem stanu, który odegrał kluczową rolę w ruchu „Solidarności” i był powszechnie podziwiany w USA jako przywódca oddany sprawie postępu, wolności i ludzkiej godności. Wraz z nim zginęło wielu najwybitniejszych cywilnych i wojskowych przywódców, którzy przyczynili się do inspirującej demokratycznej transformacji Polski” – napisał w oświadczeniu prezydent USA Barack Obama. – Był dobrze znany w USA jako bojownik o demokrację przeciwko opresyjnemu reżimowi, człowiekiem, którego droga życiowa zaprowadziła ze Stoczni Gdańskiej do prezydentury wolnego kraju. Był niestrudzonym obrońcą wolności i praw człowieka nie tylko w Polsce, lecz na całym świecie – oświadczyła z kolei sekretarz stanu Hillary Clinton.
WATYKAN
Podczas spotkania z wiernymi w Castel Gandolfo kondolencje Polakom złożył Benedykt XVI. – Z głębokim bólem przyjąłem wiadomość o tragicznej śmierci pana Lecha Kaczyńskiego, prezydenta Polski, jego małżonki i osób towarzyszących. Zginęli w drodze do Katynia, miejsca kaźni tysięcy polskich oficerów zamordowanych 70 lat temu – powiedział po polsku papież. W sobotę w liście do Bronisława Komorowskiego Benedykt XVI napisał m.in.: „Głębokim bólem napełniła mnie wiadomość o tragicznej śmierci Pana Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, jego żony oraz osób, które towarzyszyły mu w drodze do Katynia. Spośród nich pragnę wymienić Pana Ryszarda Kaczorowskiego, byłego Prezydenta RP na uchodźstwie, biskupa polowego Tadeusza Płoskiego, prawosławnego arcybiskupa polowego Mirona Chodakowskiego i ewangelickiego duszpasterza polowego ks. Adama Pilcha”.
IZRAEL
Bezprecedensowa była też reakcja Izraela. Prezydent Szymon Peres, premier Beniamin Netanjahu i szef dyplomacji Awigdor Lieberman wysłali kondolencje mimo trwającego szabasu, co jak podkreślają media, zdarza się niezwykle rzadko. – Znałem prezydenta Kaczyńskiego jako wielkiego polskiego patriotę i wielkiego przyjaciela Izraela. Bardzo przyczynił się do otwarcia nowej karty w stosunkach między Polakami a Żydami – mówił w sobotę Netanjahu.
bjn