Wynika tak z projektu nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, który znajduje się na etapie uzgodnień. Zawiera on, oprócz modyfikacji obowiązujących jeszcze regulacji antycovidowych, także zmiany w innych obszarach. Chodzi m.in. o uprawnionych do renty uczniowskiej.
Jest ona wypłacana przez ZUS, pobiera ją obecnie ok. 11 tys. osób. Przysługuje uczniom szkół ponadpodstawowych, studentom szkół wyższych i uczestnikom studiów doktoranckich, jeżeli stali się całkowicie niezdolni do pracy w czasie nauki. Świadczenie jest wypłacane w wysokości najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie to 1338,44 zł) i podlega corocznie waloryzacji.
Renty uczniowskie nie są już jednak przyznawane od stycznia 1999 r. (miała wtedy miejsce reforma systemu ubezpieczeń społecznych). Zastąpiła je renta socjalna. Przysługuje ona osobom, które nie nabyły uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy i są niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
  • przed ukończeniem 18. roku życia,
  • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia,
  • w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich.
Osoby, które uzyskały prawo do renty uczniowskiej przed 1 stycznia 1999 r., cały czas mogą pobierać świadczenia na zasadach obowiązujących przed tą datą, jeśli są nadal całkowicie niezdolne do pracy.
Resort rodziny, który jest autorem projektu, proponuje, aby ze względu na analogiczny krąg uprawnionych osoby pobierające rentę uczniowską mogły wystąpić o jej zamianę na rentę socjalną, składając wniosek do ZUS. Jest to rozwiązanie korzystniejsze dla ubezpieczonych, bo pozwala łączyć pobieranie renty socjalnej (po zmianie) w zbiegu z rentą rodzinną. Do tej pory było to niemożliwe.
Nie oznacza to jednak pobierania dwóch świadczeń bez żadnych ograniczeń. Zgodnie z przepisami ustawy o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 240) w przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej i renty rodzinnej kwota tej pierwszej ulega takiemu obniżeniu, aby suma obu świadczeń nie przekraczała 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie to 2676,88 zł). Obniżona kwota renty socjalnej nie może być jednak niższa niż 10 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Renta socjalna nie przysługuje, jeżeli kwota renty rodzinnej przekracza 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
11 tys. tyle osób pobiera obecnie rentę uczniowską
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do uzgodnień