Co do zasady, osoby takie są, zgodnie z art. 193 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. nr 149 poz. 887 z późn. zm.), zobowiązane do ponoszenia opłaty równej wysokości świadczeń przyznanych rodzicom zastępczym na utrzymanie dziecka lub średnich miesięcznych kosztów utrzymania, w sytuacji gdy nieletni trafia do opieki instytucjonalnej. Jej przepisy umożliwiają jednak radnym powiatu podjęcie uchwały, która określi szczegółowe warunki umorzenia w całości lub części opłaty, rozłożenia jej na raty, odroczenia terminu płatności oraz odstąpienia od jej ustalenia.

Szczegółowe warunki odstąpienia od ustalenia opłaty, jej umorzenia lub rozłożenia na raty muszą być określone przez radnych w uchwale

Większość powiatów uzależnia uzyskanie takich ulg przede wszystkim od wysokości dochodów rodziców.
– Są to najczęściej osoby o bardzo niskich dochodach, korzystające z pomocy społecznej i które nie są w stanie ponieść kosztów opłaty za pobyt w domu dziecka wynoszącej 2,4 tys. zł – mówi Renata Majda, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie.
Dodaje, że radni w uchwale ustalili, że z ponoszenia opłat są zwolnieni rodzice osiągający dochody poniżej kryterium uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej. Natomiast częściowe umorzenie należności łącznie z odsetkami przysługuje, gdy dochód osoby lub na osobę w rodzinie nie przekracza 300 proc. kwoty kryterium.
Z kolei w Lęborku odroczenie terminu płatności lub rozłożenie opłaty na raty jest dodatkowo uzależnione od tego, czy rodzic współpracuje z pracownikiem socjalnym lub asystentem na rzecz powrotu dziecka do rodziny albo realizuje kontrakt socjalny.