Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
10 stycznia 2019 r. sędziowie rozstrzygną o tym, czy przepisy zabraniające otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego osobom na rentach z tytułu częściowej niezdolności do pracy są zgodne z prawem.
Sprawa, w której orzeknie Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt SK 2/17), dotyczy art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220). Zgodnie z nim rodzic, który sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem, nie może otrzymywać świadczenia pielęgnacyjnego, jeśli ma ustalone prawo m.in. do emerytury, renty, zasiłku stałego lub przedemerytalnego. Dlatego, gdy okazało się, że wnioskująca o wsparcie matka jest uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, gmina odmówiła jego przyznania. Zdaniem kobiety wspomniany przepis, który pozbawia ją prawa do świadczenia, jest sprzeczny z wyrażoną w art. 71 konstytucji zasadą szczególnej pomocy ze strony państwa rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej oraz zasadą równości i niedyskryminacji.
Pełnomocnik kobiety w skardze przesłanej do TK dowodzi, że otrzymywanie renty z uwagi na całkowitą lub częściową niezdolności do pracy nie oznacza, że taka osoba musi powstrzymywać się od podejmowania zatrudnienia. Może bowiem znaleźć pracę, na którą pozwala jej stan zdrowia, ale nie robi tego ze względu na konieczność zajmowania się niepełnosprawnym dzieckiem. Jednak w przeciwieństwie do zdrowych rodziców, którzy również rezygnują z aktywności zawodowej, nie może uzyskiwać świadczenia pielęgnacyjnego. Zdaniem skarżącej art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a dyskryminuje więc opiekunów, którzy na skutek problemów ze zdrowiem otrzymują rentę. Dodatkowo takie zróżnicowanie osób sprawujących opiekę nie pozostaje w związku z żadnymi konstytucyjnymi zasadami, które uzasadniałyby odmienne traktowanie rodziców należących do tej samej kategorii uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. Ponadto ustawodawca nie dał rencistom, którzy nie podejmują pracy lub rezygnują z niej, aby zajmować się niepełnosprawnym dzieckiem, możliwości wyboru, którą formę wsparcia chcieliby pobierać.
Opinie, które zostały przedstawione do skargi, są podzielone. O ile prokurator generalny w swoim stanowisku wskazuje, że przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych są zgodne z konstytucją, o tyle inny pogląd został wyrażony przez Sejm, który podziela zarzuty skargi. Jednocześnie złożył on dodatkowy wniosek, aby w sytuacji, gdy TK uzna niekonstytucyjność art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a, odroczył termin utraty przez niego mocy. Argumentuje to tym, że wykonanie orzeczenia będzie skutkować zwiększeniem wydatków budżetu państwa oraz będzie wymagać kompleksowego rozwiązania problemu zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego z tymi z systemu ubezpieczeń społecznych.
