Samorządy coraz częściej dbają nie tylko o swoich mieszkańców, ale potrafią pomagać sobie nawzajem. Jak pokazują przykłady z ostatnich miesięcy, działania znacznie wykraczają poza administracyjne ramy - pisze marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.
Społeczna solidarność jest wpisana w podstawy prawne funkcjonowania zarówno naszego państwa, jak i samorządów. W konstytucji jest wartością uniwersalną, a szanować ją muszą i władze publiczne, i obywatele.
Nie tylko janosikowe
W przypadku samorządów w jakimś sensie społeczna solidarność wpisana jest ustawowo w daninę, przekazywaną samorządom biedniejszym przez te bogatsze, zwaną popularnie janosikowym. Ten podatek w przypadku województwa mazowieckiego tylko w tym roku wynosi 639 mln zł. Społeczna solidarność samorządowców nie ogranicza się jednak jedynie do tego ustawowego obowiązku. Gdy więc w 2017 r. przez Polskę przeszły nawałnice, radni województwa mazowieckiego nie wahali się długo: zdecydowali, by gminie Staroźreby, która szczególnie mocno ucierpiała, przekazać 330 tys. zł.
Pomoc od samorządu popłynęła wtedy nie tylko do mazowieckich gmin: wsparcie w wysokości po 330 tys. zł przeznaczono również dla gminy Sośno w województwie kujawsko-pomorskim oraz gmin Lipusz i Dziemiany w województwie pomorskim. W ubiegłym roku natomiast radni województwa mazowieckiego zdecydowali o przyznaniu 200 tys. zł wsparcia powiatowi przemyskiemu (województwo podkarpackie) na remont drogi powiatowej nr 2067 Hucisko Nienadowskie – Dubiecko – Sielnica, która uległa zniszczeniu podczas czerwcowej powodzi.
I ścieżki rowerowe, i karetki
Potrzeby najlepiej widać z poziomu korzystających ze wsparcia ludzi. Może dlatego właśnie tak istotne jest, by to właśnie od mieszkańców wychodziły pomysły na gospodarowanie wspólnym dobrem. Jednym z nowych sposobów takiego zarządzania jest budżet obywatelski. Jego idea jest prosta: jakie projekty będą realizowane, decydują mieszkańcy – najpierw zgłaszając pomysły, a potem głosując.
W ubiegłym roku do pierwszej edycji Budżetu Obywatelskiego Mazowsza (które jako jeden z pierwszych regionów zdecydowało się na tę inicjatywę) zgłoszono 231 projektów o łącznej wartości ponad 92 mln zł. Karetki, sprzęt medyczny, miejsca parkingowe, nasadzenia drzew, a nawet ogród botaniczny. Mieszkańcy wybrali ponad 60 projektów, które powstaną w ramach pierwszej edycji BOM.
Solidarność nie zna granic
Na poziomie państwowym solidarność bywa mocno wystawiana na próbę, za to doskonale sprawdza się na poziomie regionów i unijnych samorządów. Tam, gdzie liczą się ludzie, lepiej widać potrzeby drugiego człowieka – choćby oddalonego o tysiące kilometrów.
29 grudnia 2020 r. okolice Petrinji (Żupania Sisacko-Moslawińska w Chorwacji) nawiedziło trzęsienie ziemi. Wstrząs był odczuwalny nie tylko w Chorwacji, ale również w sąsiednich krajach. Zginęło siedem osób, co najmniej 26 zostało rannych. Zniszczenia są ogromne: według analiz, by naprawić wszystkie szkody, potrzeba 10–20 lat.
W ramach międzyregionalnej solidarności Zarząd Województwa Mazowieckiego zadecydował o zleceniu Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi realizacji zadania publicznego, a konkretnie: usuwanie skutków trzęsienia ziemi poprzez pomoc poszkodowanym. Na ten cel przekazał 1 mln zł dotacji z budżetu województwa. Za te pieniądze pomoc humanitarną (głównie żywnościową) otrzyma około 25 tys. ludzi, a około tysiąc osób skorzysta z usługi oczyszczenia ich studni.
Samorządy samorządom
W listopadzie ub.r. Niemcy zaproponowali Polsce wsparcie w walce z COVID-19. W liście do prezydenta Andrzeja Dudy prezydent Niemiec pisał: „Tam, gdzie krajowe możliwości medyczne sięgają granic, powinnyśmy zrobić wszystko, żeby sobie nawzajem pomagać”. Co prawda dane statystyczne niezmiennie dowodziły, że nasze krajowe możliwości medyczne nie były jeszcze na skraju wyczerpania, ale – znając potrzeby szpitali – sygnalizowałem premierowi Brandenburgii dr. Dietmarowi Woidkemu gotowość Mazowsza do przyjęcia wsparcia.
W efekcie mazowieckie szpitale otrzymały sprzęt (m.in. pulsoksymetry, urządzenia do wentylacji nieinwazyjnej) oraz środki ochrony osobistej (maski KN95, rękawiczki diagnostyczne nitrylowe, płyn do dezynfekcji rąk) warte ponad 1,3 mln zł. Ze wsparcia skorzystały również samorządy województw wielkopolskiego i lubuskiego.
Wzajemną solidarność w walce z pandemią okazują sobie samorządy na różnych poziomach, wzmacniając lub odnawiając więzi łączące miasta czy gminy partnerskie. W zeszłym roku gmina Izabelin (pow. warszawski zachodni) wsparła Szpital Dziecięcy w Dziekanowie Leśnym. Pod koniec marca br. warszawski Szpital Bielański otrzymał natomiast 14 respiratorów i 300 pulsoksymetrów od miasta partnerskiego – Berlina.
Czego więc życzyć samorządowcom z okazji ich święta, które obchodzimy 27 maja? Chyba żeby nigdy nie zabrakło im wzajemnej solidarności, bo to w niej jest siła – zwłaszcza w obliczu zagrożeń.
Inne teksty Samorządowców przeczytasz tu: https://www.gazetaprawna.pl/perlysamorzadu
