Istotnym zagadnieniem dla przedsiębiorców, którzy mają lub mieli problemy finansowe w okresie trwającej pandemii i skorzystali z pomocy publicznej, jest kwestia czy upadłość powoduje konieczność zwrotu takiej pomocy.

Rozpatrując to zagadnienie prześledzimy poszczególny programy pomocowe tj. „tarczę finansową” Polskiego Fundusz Rozwoju dla małych i średnich przedsiębiorstwa oraz kolejnych ustaw covidowych. Ewentualna konieczność zwrotu dotacji będzie zależała od programu, w ramach którego ta pomoc została przyznana.

1. TARCZA FINANSOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

Środki pieniężne wypłacone w ramach tzw. Tarczy Finasowej PFR 1.0 MŚP w przypadku ogłoszeniu upadłości w okresie 12 miesięcy od dni przyznania pomocy będą podlegać zwrotowi. Wynika to z zapisów treści decyzji Komisji Europejskiej z dnia 27 kwietnia 2020r. zatwierdzającej ten środek pomocy, a także z Regulaminu Tarczy Finansowej PFR dla MŚP oraz umowie o udzielenie subwencji zawieranej między beneficjentem a PFR. Z w/w decyzji KE, na mocy której zatwierdzony został program pomocy dla polskich firm małych i średnich, wynika, iż 100% przekazanych subwencji należy zwrócić przypadku, gdy wobec przedsiębiorcy zostanie ogłoszona upadłość (także w przypadku otwarcia likwidacji spółki w oparciu o przepisy kodeksu spółek handlowych).

2. TARCZA FINANSOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU DLA DUŻYCH PRZEDSIĘBIORSTW

W przypadku dużych przedsiębiorstw kwestia zwrotu dopłat przedstawia się zgoła odmiennie niż w sytuacji małych i średnich przedsiębiorstw. Definicja dużych przedsiębiorstw wynika z art. 7 ustawy – Prawo przedsiębiorców: duży przedsiębiorca to ten, który zatrudnia 250 lub więcej pracowników albo pomimo mniejszej liczby zatrudnionych przekroczył oba kryteria finansowe (roczny obrót przekracza 50 milionów euro, a całkowity bilans roczny - 43 miliony euro).

Ogłoszenie upadłości dużych przedsiębiorstw nie powoduje koniczności zwrotu otrzymanych subwencji.

W decyzjach Komisji Europejskiej z dnia 29 maja 2020r., 25 maja 2020r. i 11 czerwca 2020r., zatwierdzających program finansowego wsparcia dla dużych przedsiębiorstw, warunek dotyczący zwrotu nie został zawarty. Konieczność zwrotu pomocy publicznej nie wynika także z przepisów prawa polskiego

3. POMOC DLA PRZEDSIĘBIORCÓW W RAMACH TZW. TARCZ ANTYKRYZYSOWYCH

W przypadku pozostałych programów pomocowych dla polskich przedsiębiorstw, tzw. Tarcz Antykryzysowych, uregulowanych w następujących ustawach:

  • Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r.
  • Ustawa o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19z dnia 3 kwietnia 2020 r.
  • Ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 z dnia 19 czerwca 2020 r.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw z dnia 17 września 2020 r. brak zapisów dotyczących konieczności zwrotu subwencji.

Niezależnie od powyższych rozwiązań, należy pamiętać, że konieczności zwrotu pomocy publicznej może być także określona w umowach z beneficjentem. I na ten aspekt przedsiębiorcy powinni zwrócić uwagę.

Krzysztof Gołaszewski - radca prawny/ doradca restrukturyzacyjny, Kancelaria Prawna Togatus