Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan powiedział w poniedziałek po spotkaniu z Władimirem Putinem w Soczi, że jego zdaniem wkrótce uda się znaleźć rozwiązanie, umożliwiające wznowienie porozumienia zbożowego, dzięki któremu Ukraina mogła bezpiecznie eksportować swoje produkty rolne przez Morze Czarne.
"Uważamy, że inicjatywę należy kontynuować, eliminując jej niedociągnięcia. W tym kontekście w porozumieniu z ONZ przygotowaliśmy pakiet zawierający nowe sugestie" – powiedział Erdogan na konferencji prasowej.
"Myślę, że postęp jest możliwy. Jako Turcja wierzymy, że w krótkim czasie uda nam się osiągnąć rozwiązanie, które spełni oczekiwania" – dodał.
Erdogan zaznaczył przy tym, że Ukraina powinna złagodzić swoje stanowisko negocjacyjne wobec Rosji w rozmowach w sprawie wznowienia porozumienia zbożowego. "Ukraina musi szczególnie złagodzić swoje podejście, aby możliwe było podjęcie wspólnych kroków z Rosją” – powiedział.
Z kolei Putin oświadczył, że ożywienie inicjatywy zbożowej będzie możliwe, jeśli wszystkie inne ustalenia dotyczące rosyjskiego eksportu zostaną wypełnione. Według prezydenta Rosji Zachód w dalszym ciągu ogranicza rosyjski eksport produktów rolnych i amoniaku. Moskwa domaga się też zniesienia sankcji i innych ograniczeń.
"Będziemy gotowi rozważyć możliwość wznowienia umowy zbożowej i dzisiaj ponownie powiedziałem, że zrobimy to, gdy tylko wszystkie porozumienia w sprawie zniesienia ograniczeń w eksporcie rosyjskich produktów rolnych zostaną w pełni wdrożone” – zapowiedział Putin.
Putin powiedział przy tym, że alternatywą dla porozumienia zbożowego, umożliwiającego eksport ukraińskich produktów przez Morze Czarne, jest rosyjska propozycja dostaw do krajów afrykańskich miliona ton zboża przez Turcję, przy wsparciu finansowym Kataru.
Zapowiedział jednocześnie, że w ramach tego rozwiązania Moskwa zamierza wkrótce podpisać umowy z sześcioma krajami afrykańskimi, które mają otrzymać od Rosji "darmowe zboże".
W odpowiedzi za tę deklarację Erdogan podkreślił, że jest przeciwny "propozycjom alternatywnym" wobec porozumienia w sprawie eksportu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne.
"Alternatywne propozycje uwzględnione w porządku obrad nie mogą zapewnić zrównoważonego i bezpiecznego modelu, opartego na współpracy między stronami, takiego jak Inicjatywa Czarnomorska" – powiedział turecki prezydent.
Po zakończeniu spotkania Putina z Erdoganem minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba oznajmił, że teraz spodziewa się rozmowy tureckiego przywódcy z ukraińskim prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.
"Jestem przekonany, że efektem rozmowy Erdogana z Putinem będzie kontakt między prezydentem Erdoganem a prezydentem Zełenskim – oświadczył Kułeba w Kijowie. - W stosunkach między prezydentem Zełenskim a prezydentem Erdoganem istnieje zaufanie".
Porozumienie zbożowe, zawarte przez Ukrainę i Rosję z Turcją i ONZ, obowiązywało od lipca 2022 do lipca 2023 roku, gdy z inicjatywy tej wycofały się władze w Moskwie. W kolejnych tygodniach rosyjskie wojsko zintensyfikowało ostrzał nadbrzeżnych miejscowości na Ukrainie, niszcząc cele cywilne, infrastrukturę portową i zabytki kultury. (PAP)
zm/ mal/