W czerwcu 2014 r. TK potwierdził, że konstytucyjne prawo do obrony dotyczy nie tylko sądowego postępowania wykroczeniowego, ale też wcześniejszego etapu, czyli czynności wyjaśniających. "Gwarancyjny charakter prawa do obrony wymaga, by prawu temu nadać znaczenie realne i efektywne w ramach konkretnego postępowania, niezależnie od jego stadium" - wskazał wówczas TK.

Z tych powodów przygotowano nowelizację, w której zaproponowano doprecyzowanie w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia, że także obwinionemu (to osoba, której przedstawiono zarzut popełnienia wykroczenia) przysługuje prawo do obrony, w tym do korzystania z pomocy obrońcy - o czym należy go pouczyć.

Wykroczenia to czyny sprzeczne z prawem, niebędące przestępstwami. Za różne wykroczenia - a są nimi m.in. zakłócanie ciszy nocnej, nieprzyzwoite zachowanie (np. picie alkoholu) w miejscu publicznym, a przede wszystkim przewinienia drogowe - grożą głównie kary grzywny, czasem także aresztu.

Ustawa stanowi, że podejrzany lub obwiniony może w tym postępowaniu mieć jednego obrońcę - w sprawie karnej lub cywilnej wolno mieć nawet trzech prawników. Obrońcą w sprawie o wykroczenie może być adwokat lub radca prawny.

Dodatkowo, obrońca podejrzanego ma uzyskać prawo wglądu w akta postępowania przygotowawczego na podobnych zasadach jak w sprawach z Kodeksu karnego - czyli decydujący głos w kwestii ich udostępnienia lub nie miałby prowadzący postępowanie. Na odmowę dostępu można byłoby złożyć zażalenie.

Nowelizacja wejdzie w życie 1 sierpnia.