Nie są spełnione przesłanki, aby ZUS wydał decyzję o przeniesieniu odpowiedzialności za należności składkowe na byłego członka zarządu.

W opisywanym przypadku trzeba przede wszystkim odnieść się do przepisów ordynacji podatkowej (dalej: ordynacja) stosowanych posiłkowo w odniesieniu do zaległości składkowych. Zgodnie z art. 116 par. 1 ordynacji za zaległości podatkowe m.in. spółki z o.o. odpowiadają członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Członek zarządu może się od tej odpowiedzialności uwolnić, jeśli wykaże, że:

  • we właściwym czasie osoba upoważniona zgłosiła wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne, albo sąd zatwierdził układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, albo
  • niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy.

Może też uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wskaże mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Trzeba podkreślić, że odpowiedzialność członków zarządu spółki obejmuje zobowiązania składkowe, których termin płatności upływał w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

WAŻNE To, że członek zarządu podpisał w imieniu spółki układ ratalny z ZUS podczas pełnienia funkcji, nie przesądzi o tym, że będzie on zobowiązany do spłaty zaległości, gdy spółka umowy z układem ratalnym nie zrealizuje.

Warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu z 19 lipca 2024 r., sygn. akt V U 452/24. Sąd rozpatrywał odwołanie od decyzji ZUS o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek. W sprawie rozpatrywanej przez sąd chodziło o brak realizacji układu ratalnego w okresie po zakończeniu pełnienia funkcji przez członka zarządu, który ten układ z ZUS podpisywał. Sąd uznał, że skutkiem takiej umowy jest to, że kwota zaległości nie jest wymagalna przed nadejściem umówionych w umowie ratalnej terminów. Należność w takiej sytuacji staje się wymagalna dopiero w sytuacji, gdy dłużnik nie spłaci rat w terminach ustalonych przez ZUS. W rozpatrywanej przez sąd sytuacji termin płatności rat przypadał już po zakończeniu pełnienia funkcji przez odwołującego się byłego członka zarządu. Zdaniem sądu niemożliwe jest więc przeniesienie odpowiedzialności za te zobowiązania na odwołującego. Następnie sąd podkreślił, że odpowiedzialność członków zarządu jest odpowiedzialnością subsydiarną, co oznacza, że można przenieść na nich odpowiedzialność za zobowiązania spółki dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się w całości lub w części bezskuteczna, a spółka samodzielnie nie reguluje swoich należności.

Ostatecznie sąd zmienił decyzję ZUS, stwierdzając, że odwołujący nie ponosi odpowiedzialności z tytułu nieopłaconych składek. ©℗

Podstawa prawna

Podstawa prawna

• art. 116 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111)

• art. 29 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1615)