Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Pani Wanda prowadziła działalność gospodarczą od początku 2013 r., a w lipcu 2013 r. urodziła córeczkę i przeszła na zasiłek macierzyński. W 2014 r. przeszła z zasiłku macierzyńskiego na urlop wychowawczy. Przebywa na nim do dziś, z tym że w maju 2016 r. urodzi drugie dziecko. – Czy będę mogła skorzystać znowu z zasiłku macierzyńskiego, a jeżeli tak, to czy firma musi być reaktywowana, czy wystarczy po urodzeniu dziecka w czasie urlopu wychowawczego iść do ZUS i zgłosić chęć zamiany urlopu wychowawczego na macierzyński – zastanawia się nasza czytelniczka, dodając, że mąż jest pracownikiem etatowym
Zawieszenie działalności gospodarczej ze względu na wychowywanie dziecka potocznie określa się urlopem wychowawczym. Jednak nie można postawić znaku równości między zawieszeniem działalności a urlopem wychowawczym osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Pracownica, która urodzi dziecko podczas zatrudnienia, a następnie będzie przebywać na urlopie wychowawczym i podczas tego urlopu przyjdzie na świat kolejny maluch, jest uprawniona do zasiłku macierzyńskiego przez okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu i rodzicielskiemu. Takie uprawnienie nie przysługuje przedsiębiorczej mamie, która urodziła kolejne dziecko podczas zawieszenia działalności gospodarczej. Ostatnie nowelizacje nie wprowadziły żadnych zmian w tym zakresie. Urodzenie dziecka podczas zawieszenia działalności gospodarczej nie uprawnia do zasiłku macierzyńskiego. W tym czasie można przystąpić jedynie do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Nie ma natomiast możliwości przystąpienia do ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego. Oznacza to, że ww. okres w żadnym razie nie może być okresem ubezpieczenia chorobowego. Tymczasem prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka nabywa się wyłącznie pod warunkiem, że nastąpiło ono podczas ubezpieczenia chorobowego.
Gwarantowane 1000 zł
Brak zasiłku macierzyńskiego nie oznacza jednak, że przedsiębiorcza mama, która znajdzie się w takiej sytuacji, pozostanie bez żadnego wsparcia. Od 1 stycznia 2016 r. jest nowe świadczenie rodzinne z tytułu wychowywania dziecka – świadczenie rodzicielskie, którego miesięczna wysokość wyniesie 1000 zł. Mogą z niego skorzystać osoby, którym urodziło się dziecko, a które nie są uprawnione do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Do tej grupy należą również te, które zawiesiły działalność gospodarczą. Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez 52 tygodnie po urodzeniu dziecka – co do zasady do ukończenia przez nie 1. roku życia lub odpowiednio przez dłuższy okres, jeśli na świat przyjdzie większa liczba dzieci przy jednym porodzie (analogiczny do okresu urlopów związanych z rodzicielstwem przewidzianych przepisami kodeksu pracy). Jeżeli jednak co najmniej jeden z rodziców lub opiekunów otrzymuje zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres urlopu macierzyńskiego, nie można otrzymać dodatkowego urlopu macierzyńskiego (według przepisów przejściowych), urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego. W związku z tym wykluczona jest możliwość pobierania przez rodziców w tym samym czasie na to samo dziecko zarówno nowego świadczenia rodzicielskiego, jak i zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia. Mąż czytelniczki jest pracownikiem, ale jako ojciec nie ma samodzielnego prawa do urlopu i zasiłku macierzyńskiego (wyjątkowo nabywa je, gdy nieubezpieczona matka umrze, porzuci dziecko albo będzie niezdolna do samodzielnej egzystencji), może jedynie korzystać z urlopu ojcowskiego.
Tylko reaktywacja firmy
Od 1 stycznia obowiązuje nowy art. 48a ustawy zasiłkowej, który przewiduje skomplikowany sposób obliczania zasiłku, mniej korzystny niż poprzednie zasady. Podstawą obliczania zasiłku macierzyńskiego jest przeciętna najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Do niej dodaje się kwotę, która jest iloczynem 1/12 przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku oraz liczby tych miesięcy. Takie obliczanie w praktyce sprowadza się do tego, że co miesiąc zasiłek będzie większy, a po roku – proporcjonalny do zadeklarowanej podstawy. Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorczej matki będzie wypłacany w maksymalnej wysokości po opłacaniu składki w podwyższonej kwocie przez całe 12 miesięcy. Według poprzednio obowiązujących zasad zasiłek macierzyński otrzymują jedynie kobiety prowadzące działalność gospodarczą, które 31 października 2015 r. były w ciąży i ubezpieczały się według poprzednio obowiązujących przepisów.
A zatem pani Wanda, aby otrzymać zasiłek macierzyński, musi reaktywować firmę. Innym rozwiązaniem jest pobieranie nowego świadczenia rodzicielskiego w wysokości 1000 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1066). Ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1217). Ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1268). Ustawa z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1735).
