Do redakcji DGP trafiły sygnały, że niektórzy pracodawcy rezygnują całkowicie z własnych wzorów długiego wniosku o urlop rodzicielski (obejmującego w całości dotychczasowy roczny macierzyński i rodzicielski), a także nie respektują podań pracowników obejmujących łącznie obydwa urlopy. Wszystko przez usunięcie z kodeksu pracy przepisu pozwalającego takie wnioski składać, czyli art. 1791 k.p. W uzasadnieniu projektu ustawy resort pracy argumentował to tym, że: „obecnie prawo pracownika ‒ ojca wychowującego dziecko do urlopu rodzicielskiego (oraz ubezpieczonego ‒ ojca dziecka prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu) jest uzależnione od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu. Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 1 dyrektywy 2019/1158 prawo do urlopu rodzicielskiego ma być prawem indywidualnym każdego z rodziców. Uchylenie obowiązywania art. 1791 k.p. jest jednym z działań koniecznych ze względu na wdrożenie art. 5 ust. 1 dyrektywy 2019/1158”.

Równolegle jednak – o czym wspomniana część pracodawców zdaje się zapominać – zmieniono przepisy ustawy zasiłkowej (ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm.). I to do niej de facto „przeniesiono” regulację o długim wniosku. Mianowicie art. 30a tej ustawy w nowym brzmieniu przewiduje możliwość złożenia długiego wniosku o… zasiłek macierzyński. W tym przypadku jego wypłata obejmuje okres odpowiadający łącznie okresom całych urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego. Jaki jest tego cel? Uśrednienie wysokości zasiłku – miesięczny zasiłek macierzyński w przypadku złożenia takiego wniosku za cały okres wypłaty wynosi 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

– Mamy tu pewną niespójność w przepisach. Wynika z nich bowiem, że tzw. długiego wniosku nie można złożyć o urlop – łącznie: macierzyński i rodzicielski – ale nadal można złożyć długi wniosek o zasiłek za okres tych urlopów – wskazuje Łukasz Chruściel, radca prawny, partner w PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler. Jak wyjaśnia, przed wejściem w życie nowelizacji możliwość złożenia takiego długiego wniosku dotyczyła i urlopu, i zasiłku. Natomiast obecnie pracownik musi złożyć dwa wnioski o urlop. – W praktyce jednak nie ma przeszkód, by uwzględnić je w jednym dokumencie, a także zawrzeć w nim wniosek o uśrednienie wypłaty zasiłku za okres obydwu urlopów. Oczywiście w sensie prawnym są to nadal odrębne wnioski – tłumaczy Łukasz Chruściel.

Potwierdza to Andrzej Radzisław, radca prawny, partner w kancelarii Goźlińska Petryk i Wspólnicy. Wskazuje on, że w stosowanych wzorach dotychczasowych długich wniosków o urlop wystarczy w zasadzie dopisać jedno zdanie, tj. że pracownica wnioskuje także o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, z wyłączeniem okresu dziewięciu tygodni urlopu rodzicielskiego przysługującego ojcu dziecka.

Co ważne, mimo że wnioski o uprawnienia rodzicielskie na podstawie nowych przepisów kodeksu pracy można składać także w postaci elektronicznej (np. e-mailem), to w przypadku długiego wniosku o zasiłek ustawa nadal wymaga złożenia go na piśmie. ©℗