Decyzję o pozwoleniu na założenie prywatnego domu opieki wydaje wojewoda.
Aby uzyskać zgodę zainteresowany musi złożyć:
1. wniosek o zezwolenie,
2. dokumenty potwierdzające tytuł prawny do nieruchomości, na której jest usytuowany dom,
3. zaświadczenie właściwego organu potwierdzające możliwość użytkowania obiektu określonego w kategorii XI załącznika do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm. 41) ),
4. koncepcję prowadzenia placówki,
5. informację o sposobie finansowania placówki i niezaleganiu z płatnościami wobec urzędu skarbowego i składkami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
6. informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności osoby, która będzie kierowała placówką, i zaświadczenie, że ze względu na stan zdrowia jest ona zdolna do prowadzenia placówki.
Dom opieki musi być przygotowany tak, aby był w stanie zapewnić całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Musi też świadczyć określone usługi opiekuńcze i bytowe, które powinny być dostosowane do możliwości pensjonariuszy. Znajdują się wśród nich:
• udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,
• pielęgnacja, w tym pielęgnacja w czasie choroby,
• opieka higieniczna,
• niezbędna pomoc w załatwianiu spraw osobistych,
• kontakty z otoczeniem;
• pomoc w czynnościach życia codziennego, w miarę potrzeby pomoc w ubieraniu się, jedzeniu, myciu i kąpaniu;
• organizacja czasu wolnego;
• pomoc w zakupie odzieży i obuwia;
• pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych,
• miejsce pobytu,
• wyżywienie,
• utrzymanie czystości.
Miejsce pobytu powinno spełniać następujące warunki. Przede wszystkim budynek zaadaptowany na potrzeby domu opieki nie powinien mieć barier architektonicznych. W budynku powinna znajdować się winda. Jeśli jej montaż jest niemożliwy wówczas pokoje mieszkalne usytuowane na parterze. Ustawodawca uregulował także metraż przypadający na osobę w jednym pokoju mieszkalnym. Powinny być one nie więcej niż trzyosobowe, z tym że pokój jednoosobowy — nie powinien mieć mniej niż 9 m2. Z kolei w pokojach dwu- i trzyosobowych — powierzchnia ta nie powinna być mniejsza niż po 6 m2 na osobę. Wyjątkiem jest pokój przeznaczony tylko dla osób leżących. Może być on czteroosobowy, a jego powierzchnia nie może być mniejsza niż 6 m2 na osobę.
Poza pokojami mieszkalnymi placówka powinna posiadać:
• pokój dziennego pobytu służący jako jadalnia;
• pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia;
• jedną łazienkę dla nie więcej niż pięciu osób i jedną toaletę dla nie więcej niż czterech osób, wyposażone w uchwyty ułatwiające osobom mniej sprawnym korzystanie z tych pomieszczeń, z tym że jeśli liczba osób leżących przekracza 50% ogólnej liczby mieszkańców, dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25%.
Domy opieki podlegają kontroli i nadzorowi. Kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych — podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6000 zł.
1) nie więcej niż 10 osób — podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł;
2) więcej niż 10 osób — podlega karze pieniężnej w wysokości 20 000 zł.