Co to jest średnia krajowa, kto i jak ją wylicza, ile wynosi średnia krajowa w 2021 roku, czy średnia krajowa to dobry wskaźnik płacy w Polsce oraz jak to wygląda na świecie. O tym przeczytasz w tym artykule.
Średnie wynagrodzenie w Polsce zazwyczaj budzi sporo emocji. Wiele osób podkreśla, że średnie zarobki niewiele wspólnego mają z rzeczywistym poziomem wynagrodzeń w naszym kraju. Wyjaśniamy dlaczego tak jest i jak wygląda poziom przeciętnej pensji Kowalskiego w porównaniu do innych krajów Europy.
Co to jest średnia krajowa i kto ją wylicza?
Średnia krajowa to wskaźnik podawany co miesiąc przez Główny Urząd Statystyczny i określa przeciętne wynagrodzenie brutto Polaków w danym okresie. W zakresie średnich wynagrodzeń Polaków GUS informuje o średnim wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, średnim wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw oraz średnim wynagrodzeniu w sektorze mikroprzedsiębiorstw
Jak wyliczana jest średnia krajowa?
Najczęściej podawaną przez GUS informacją o przeciętnym wynagrodzeniu Polaków jest informacja o średnim wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw. Do jej wyliczenia GUS bierze pod uwagę wynagrodzenia, jakie pobierają Polacy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej dziesięciu osób. Informacje o średnim wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw są podawane co miesiąc
Kwartalnie GUS informuje o wysokości średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Do jej wyliczenia GUS bierze pod uwagę pracujących we wszystkich typach przedsiębiorstw.
Ile wynosi średnia krajowa w 2021 roku?
Dane dotyczące średniego wynagrodzenia krajowego za 2021 rok nie są jeszcze znane. GUS prognozuje, że średnia krajowa wyniesie w tym roku 5290 zł brutto. Dla porównania - prognoza na 2020 rok wynosiła 5227 zł brutto, a okazało się, że średnia pensja w Polsce w zeszłym roku wynosiła 5411,45 zł brutto
Czy średnia krajowa to dobry wskaźnik płacy w Polsce?
Średnia krajowa w Polsce jest od lat krytykowanym wskaźnikiem. Wielu ekonomistów przede wszystkim podkreśla, że nie bierze ona pod uwagę dochodów z umów cywilnoprawnych oraz jednoosobowych działalności gospodarczych, czyli około 2,5 mln miejsc pracy. Co więcej średnia płaca brutto pomija zatrudnionych w sektorze publicznym – 24 proc. pracujących Polaków jest zatrudnionych w budżetówce i jest to około 3,8 mln Polaków.
Lepszym wskaźnikiem niż średnia pensja jest średnie wynagrodzenie w gospodarce krajowej – choć nie uwzględnia ono powyższych elementów, to uwzględnia zatrudnionych w mikroprzedsiębiorstwach, a dysproporcje w zarobkach osób pracujących w małych i dużych firmach są znaczne – przyjmuje się, że różnica wynosi nawet 40 proc.
Na co ma wpływ średnie wynagrodzenie krajowe?
Średnia krajowa brutto służy nie tylko do celów porównawczych. Prognoza, którą na dany rok wylicza GUS jest podstawą do obliczania wysokości składek do ZUS dla przedsiębiorców. Im wyższa średnia krajowa – tym wyższe składki musza odprowadzać przedsiębiorcy.
Średnia krajowa w Polsce a na świecie
Choć średnie wynagrodzenie w Polsce stale rośnie, to wciąż znajdujemy się w ogonie państw europejskich. Według Eurostatu w 2020 roku średnie roczne zarobki netto w Polsce wyniosły 10355 euro. Mniej zarabiają Słowacy, Chorwaci, Łotysze, Litwini, Węgrzy, Rumuni i Bułgarzy. Spośród krajów naszego regionu, więcej zarabia się w Czechach (11 944 euro rocznie) i Estonii (14 373 euro rocznie). Dwukrotnie więcej zarabia się na Cyprze, we Włoszech, w Hiszpanii i Francji. Powyżej 30 tysięcy euro rocznie zarabia się w Belgii, Niemczech, Finlandii, Austrii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Danii i Holandii. Największe zarobki Eurostat odnotował w Luksemburgu (42 584), Norwegii (45 359) i na Islandii (49 976).
Biorąc pod uwagę cały świat najwięcej zarabia się w Liechtensteinie (24 499 zł), Monako (23 876 zł) i Szwajcarii (21 653 zł). Najniższe średnie wynagrodzenie zanotowano w Liberii (152 zł), Demokratycznej Republice Konga (104 zł) oraz w Zimbabwe (22 zł)
Podsumowanie
Średnie wynagrodzenie w Polsce rośnie z roku na rok. Ekonomiści obawiali się, że tempo wzrostu wyhamuje pandemia koronawirusa. Najnowsze dane GUS ich nie potwierdzają. W grudniu 2020 średnia płaca brutto w Polsce zbliżyła się do 6 tys. zł.