Urlopy związane z urodzeniem się dziecka przechodziły one na przestrzeni lat znacznym zmianom, w których było widać ewolucję społecznego postrzegania rodziny.
Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj >>>
Urlop ojcowski
Na wstępnie należy zaznaczyć, iż jest to uprawnienie ściśle związane z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko. Nie może być on zatem wykorzystany przez żadną inną osobę (np. członka rodziny, który pomaga w wychowywaniu dziecka).
Urlop ojcowski jest często mylony z tzw. "tacierzyńskim". Jakie są między nimi różnice przeczytasz tutaj >>>>
Czy tylko biologiczny ojciec ma prawo do tego urlopu? Otóż nie, ustawa przewiduje to uprawnienie również w stosunku do pracownika, który dziecko przysposobił. W obu przypadkach jednak warunkiem udzielenia urlopu ojcowskiego jest wychowywanie dziecka. Nie jest konieczne natomiast, by pracownik-ojciec pozostawał w związku małżeńskim z matką dziecka.
Do kiedy uprawniony może z niego skorzystać? W zasadzie dolną granicę wyznacza data urodzenia dziecka. Górna natomiast będzie się różniła w zależności od tego czy uprawniony jest biologicznym ojcem dziecka – wtedy może skorzystać z urlopu do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia. Odnośnie zaś ojca, który dziecko przysposobił – do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Jaki jest wymiar urlopu ojcowskiego?
Urlop ten wynosi do 2 tygodni. Można go wykorzystać w wymiarze nie krótszym niż 7 dni. Nie musi on być wykorzystany jednorazowo. Można go także wykorzystać w 2 częściach; również wówczas każda z nich musi mieć 7 dni.
Warunkiem udzielenia tego urlopu jest złożenie przez pracownika pisemnego wniosku, nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z niego. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika w tej sprawie. Odmowa udzielenia urlopu lub wymuszenie zmiany treści wniosku będzie wykroczeniem przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone karą grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Urlop macierzyński
Jego wysokość jest uzależniona od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie i kształtuje się następująco:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Należy przy tym wskazać, iż przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.
W sytuacji gdy pracownica nie korzystała z urlopu przed porodem, pierwszym dniem urlopu jest dzień porodu.
Również tutaj pracodawca, jak w przypadku urlopu ojcowskiego, jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownicy. Odmowa udzielenia urlopu będzie wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.