Opieka nad dzieckiem w Wielkanoc i majówkę. Czy można liczyć na zasiłek?

Zasiłek opiekuńczy za dni wolne od pracy należy pracownikom wypłacić, nie badając, czy w domu była wówczas inna osoba, która mogła tę opiekę sprawować. Nie wynika to wprost z przepisów, ale ZUS wielokrotnie udzielał takiej odpowiedzi na zadane mu na ten temat pytanie.

Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

• zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku braku zapewnionej opieki (nieprzewidzianego zamknięcie żłobka, przedszkola, choroby rodzica stale opiekującego się dzieckiem);
• chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
• dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat – gdy jest chore albo gdy nie ma zapewnionej opieki (np. choroby rodzica na co dzień opiekującego się dzieckiem);
• innym chorym członkiem rodziny (małżonkiem, rodzicami, rodzicem dziecka, ojczymem, macochą, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem, dziećmi wieku powyżej 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki).

Kto nie jest zdolny do sprawowanie opieki?

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny.

Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat, bo wówczas obecność innego domownika pozostaje bez wpływu na zasiłek opiekuńczy dla wnioskującej o niego osoby.

Pracownik po otrzymaniu zwolnienia lekarskiego stwierdzającego konieczność opieki np. nad chorym dzieckiem musi złożyć wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego, w którym oświadcza, że we wspólnym gospodarstwie domowym nie ma domownika, który mógłby opiekować się chorym w poszczególne dni.

Nie zawsze jednak obecność innej osoby w domu wykluczy zasiłek. Zdaniem ZUS, za domownika, który nie może sprawować opieki, a więc jego obecność nie pozbawi zasiłku opiekuńczego wnioskującego pracownika, należy uznać:

• osobę całkowitą niezdolną do pracy;
• osobę chorą;
• osobę, która ze względu na wiek jest niesprawna fizycznie lub psychicznie;
• osobę prowadzącą gospodarstwo rolne;
• pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie;
• osobę prowadzącą działalność pozarolniczą;
• osobę niezobowiązaną do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu
• rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli odmawia ona sprawowania opieki.

Czy można otrzymać zasiłek tylko za wybrane dni?

Pracownik, który otrzymał zwolnienie lekarskie na chore dziecko lub innego chorego członka rodziny, może złożyć wniosek o wypłatę zasiłku za całość zwolnienia albo tylko za niektóre dni nim objęte. Nie ma przeszkód, aby wnioskował o wypłatę zasiłku za dni wolne od pracy. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, czy w tym czasie w domu jest inna osoba, która mogłaby zaopiekować się dzieckiem albo innym chorym członkiem rodziny.

Pracownik, któremu lekarz wystawił zwolnienie lekarskie z powodu konieczności opieki na czas Wielkanocy czy majówki, otrzyma więc zasiłek opiekuńczy za ten okres, chyba że wyczerpał już okres zasiłkowy przysługujący mu na ten rok kalendarzowy.