Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Słowacja może nie przyznawać zasiłku opiekuńczego i pielęgnacyjnego osobom, które nie mieszkają już na jej terenie, ponieważ te formy wsparcia nie spełniają unijnych przesłanek do uznania ich za świadczenia zabezpieczenia społecznego.
Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), który postanowił oddalić skargę złożoną przez Komisję Europejską (KE). Trafiały do niej bowiem pisma pochodzące od słowackich emerytów i rencistów mieszkających w Czechach, którym kraj ojczysty odmawiał przyznania: zasiłku opiekuńczego, pielęgnacyjnego lub dodatku z tytułu rekompensaty dodatkowych kosztów.
Zdaniem Brukseli ich charakter powoduje, że powinny one być zaliczone do świadczeń z tytułu choroby w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 r. z 20 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 166). To zaś oznacza, że wspomniane zasiłki muszą być wypłacane beneficjentom, również gdy nie mieszkają na Słowacji. Na wezwanie KE do zmiany zasad postępowania państwo to zobowiązało się do przestrzegania wspólnotowego prawa w zakresie spornych świadczeń. Jednak mimo to Słowacja nie zmieniła swojego postępowania, argumentując w piśmie do Brukseli, że przyznawane przez nią zasiłki nie są objęte rozporządzeniem nr 883/2004.
KE postanowiła więc złożyć skargę w tej sprawie do TSUE. Ten oddalił jednak zarzuty Brukseli. Trybunał wskazał, że do rozstrzygnięcia o ich zasadności konieczne było ustalenie, czy sporne formy wsparcia rzeczywiście mają charakter świadczeń zabezpieczenia społecznego, a konkretnie zaliczanych do nich świadczeń z tytułu choroby. Przypomniał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem możne je za takie uznać, jeżeli są przyznawane uprawnionym osobom bez jakiejkolwiek indywidualnej i uznaniowej oceny potrzeb osobistych, a w oparciu o sytuację określoną prawnie. Słowacja twierdziła zaś, że tak nie jest w przypadku spornych zasiłków, ponieważ ich uzyskanie jest możliwe po dokonaniu takiej właśnie oceny. Co więcej, nie skutkuje ona wcale powstaniem prawa do ich wypłaty, nawet jeżeli spełnione zostały kryteria ich przyznania. Właściwy organ dysponuje bowiem swobodnym uznaniem w tej kwestii.
Z tym stanowiskiem zgodził się TSUE. Podkreślił przy tym, że przemawiają za tym użyte w ustawodawstwie słowackim sformułowania „może skorzystać”, „może pobierać” oraz zawarte w nim przepisy zakładające, że prawo do zasiłku i jego wypłata powstają na mocy ważnej decyzji jednostki administracyjnej w kwestii uznania tego uprawnienia.
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 16 września 2015 r. w sprawie Komisja Europejska przeciwko Słowacji C-433/13.
