Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Jestem zatrudniona na podstawie umowy o pracę na pół etatu. Od 1 lipca 2015 r. przebywam na urlopie macierzyńskim, a mój zasiłek wynosi 1000 zł brutto. Mój mąż prowadzi działalność gospodarczą i opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, ale nie opłaca składki chorobowej. Czy istnieje możliwość, aby to mąż przejął mój zasiłek, a ja wrócę do pracy? Od jakiej podstawy ZUS naliczałby wówczas ten zasiłek? Czy będzie go otrzymywał w tej samej wysokości, co ja w tej chwili?
/>
Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim otrzymuje w tym okresie zasiłek macierzyński. Wysokość zasiłku jest uzależniona od tego, od jakiej podstawy były za nią opłacane składki na ubezpieczenia społeczne. Długość podstawowego urlopu macierzyńskiego wynosi 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka.
Pobieranie zasiłku macierzyńskiego jest także tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w wymiarze co najmniej 14 tygodni, matka dziecka może zrezygnować z jego pozostałej części i powrócić do pracy. Wówczas z pozostałej części urlopu może skorzystać ojciec dziecka.
Musi być ubezpieczony
Oczywiście warunkiem, który musi być spełniony, jest podleganie przez ojca ubezpieczeniu chorobowemu. Jeżeli ojciec dziecka prowadzi działalność gospodarczą i nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, nie może pobierać żadnych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, a takim świadczeniem jest zasiłek macierzyński. Podkreślić jednak należy, że osoba prowadząca działalność, która z działalności podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje wówczas na bieżąco od dnia złożenia wniosku o objęcie, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Aby przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, należy najpierw złożyć druk ZUS ZWUA i wyrejestrować się z ubezpieczeń, a następnie złożyć druk ZUS ZUA i zgłosić się na nim do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Jeżeli te warunki zostaną spełnione, ojciec będzie mógł przejąć pobieranie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi pozostałego urlopu macierzyńskiego (6 tygodni). Będzie mógł również wystąpić do ZUS o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego (6 tygodni) oraz okresowi urlopu rodzicielskiego (26 tygodni).
Jakie formalności
Wniosek w sprawie wypłaty zasiłku macierzyńskiego za te okresy osoba prowadząca działalność składa w ZUS.
Dowodami stanowiącymi podstawę przyznania i wypłaty zasiłku w przypadku skrócenia przez ubezpieczoną matkę okresu pobierania zasiłku są:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem,
- zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczoną matkę dziecka, o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego oraz o stawce procentowej, w jakiej ten zasiłek przysługiwał ubezpieczonej matce dziecka, zawierające imię, nazwisko i PESEL ubezpieczonej.
Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą jest ustalana na podstawie wymiaru, od której osoba prowadząca działalność opłaca za siebie składki na ubezpieczenie chorobowe, z okresu 12 miesięcy. Jednak gdy okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu był krótszy, podstawę wymiaru stanowi podstawa z faktycznego okresu ubezpieczenia za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Gdy więc ojciec dziecka przystąpił do ubezpieczenia np. 1 września 2015 r., a o zasiłek wystąpił w październiku, to ZUS ustali podstawę wymiaru zasiłku od podstawy, od której zostały opłacone składki na ubezpieczenia społeczne za wrzesień. Trzeba jednak podkreślić, że od 1 listopada 2015 r. te zasady ulegają zmianie. W Sejmie znajduje się jednak projekt wydłużający termin wejścia w życie tych zmian do 1 lipca 2016 r.
Ograniczenie wysokości
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) dla osoby prowadzącej działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. ani wyższa niż 250 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Dodać należy, że osoba prowadząca działalność, która otrzymuje zasiłek macierzyński, może w tym okresie prowadzić działalność gospodarczą. Nie podlega wówczas obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, a jest zobowiązana wyłącznie do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 2, art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.).
Art. 29 ust. 4a, art. 29a, art. 48 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.).
