Pracownicy został udzielony urlop wychowawczy w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 31 marca 2019 r. z powodu urodzenia pierwszego dziecka. 6 września 2018 r. urodziła drugie dziecko, a 21 września 2018 r. złożyła wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. W tym czasie urlop wychowawczy się zakończy. Do kiedy pracownicy będzie przysługiwał zasiłek macierzyński – po zakończeniu urlopu wychowawczego?

ODPOWIEDŹ

Po zakończeniu urlopu wychowawczego należy pracownicy udzielić pozostałą część urlopu rodzicielskiego, który potrwa do 4 września 2019 r. Za ten okres przysługuje jej zasiłek macierzyński.

Bez przerwy

Urodzenie kolejnego dziecka w czasie przebywania na urlopie wychowawczym udzielonym na poprzednie dziecko z punktu widzenia prawa pracy nie powoduje przerwania tego urlopu. Brak urlopu macierzyńskiego nie oznacza jednak, że pracownica nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego na nowo narodzone dziecko. Zasady nabywania prawa do tego zasiłku określa ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa), która jest skorelowana z przepisami kodeksu pracy (dalej: k.p.) z zakresu uprawnień związanych z rodzicielstwem. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła lub przysposobiła dziecko. Zasiłek pobiera się przez okres ustanowiony w k.p. jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz ojcowskiego. Długość urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Przykładowo, w razie urodzenia jednego dziecka przysługuje odpowiednio 20 tygodni (140 dni) urlopu oraz 32 tygodnie (224 dni).
Pracownicy, która urodziła dziecko w trakcie urlopu wychowawczego, zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. W przypadku gdy zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego wynikający z wniosku pracownicy wykracza poza udzielony urlop wychowawczy, za okres od następnego dnia po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownica ma prawo do części urlopu rodzicielskiego w wymiarze różnicy między wymiarem urlopu rodzicielskiego wynikającym z wniosku a okresem wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, a przypadający w czasie korzystania z urlopu wychowawczego.
Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy:
  • od 6 września 2018 r. do 23 stycznia 2019 r. (140 dni) – za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego,
  • od 24 stycznia 2019 r. do 31 marca 2019 r. (67 dni z 224 dni) – za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego,
  • od 1 kwietnia 2019 r. do 4 września 2019 r. (157 dni; 67 dni + 157 dni = 224 dni) za okres udzielonego urlopu rodzicielskiego.

Jaka wysokość świadczenia

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego) wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast za okres ustalony w k.p. jako okres urlopu rodzicielskiego zasiłek wynosi (w przypadku urodzenia jednego dziecka):
  • za 6 tygodni – 100 proc.
  • za pozostałą część – 60 proc.
Natomiast miesięczny zasiłek macierzyński w przypadku ubezpieczonej pracownicy, która złożyła wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Taki jednolity wymiar zasiłku przysługuje jej, o ile pracownica nie później niż 21 dni po porodzie złożyła pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, odpowiednim do liczby urodzonych dzieci.

Wynagrodzenie z 12 miesięcy

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, podobnie jak chorobowego, przysługującego ubezpieczonemu pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli jednak bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy pracownik przez cały okres, z którego ustala się podstawę wymiaru zasiłku, korzystał z urlopu wychowawczego (lub z urlopu bezpłatnego albo odbywał czynną służbę wojskową), podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy:
1) w stałej miesięcznej wysokości określonej w umowie o pracę lub
2) przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy, jeżeli pracownik otrzymuje wynagrodzenie o charakterze zmiennym.
Załóżmy, że pracownica ma określone wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Zatem podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego w 2019 r., po pomniejszeniu o część składkową 13,71 proc., stanowi aktualne wynagrodzenie minimalne w wysokości 1941,52 zł (2250 zł – 13,71 proc.).
Podstawa prawna
Art. 29 ust. 1, art. 29a ust. 1, art. 31, art. 36 ust. 1 , art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.).
Art. 1791, art. 180 par. 1, art. 1821a par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.).
Art. 6 ust. 1 pkt 1, pkt 19 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.).