Tę formę oszczędzania wprowadzono w 2023 r. ustawą o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1704 ze zm.) jako element wsparcia na zakup pierwszego mieszkania, domu, działki czy sfinansowanie części kosztów inwestycji prowadzonej w ramach kooperatywy mieszkaniowej lub ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu. Pieniądze mogą też być przeznaczone na wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej, partycypację w społecznej inicjatywie mieszkaniowej albo towarzystwie budownictwa społecznego.

Do wzięcia są odsetki i premia mieszkaniowa

Poza oprocentowaniem, które oferuje bank, i zwolnieniem z tzw. podatku Belki, prowadzący konto dostaje co roku premię mieszkaniową od państwa. Premia równa jest rocznemu wskaźnikowi inflacji albo wskaźnikowi zmiany wartości ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. W każdym roku stosowany jest wskaźnik korzystniejszy dla oszczędzającego. Warunkiem jej otrzymania jest dokonanie minimum 11 wpłat w roku, w kwocie przynajmniej 500 zł każda. Jest też maksymalna kwota miesięcznych wpłat – 2000 zł. Zdaniem skarżących się do RPO jest ona za niska.

„Jak wskazują wnioskodawcy, gdy ustawę uchwalano, minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 3490 zł brutto. Wciąż ono wzrasta i wynosi obecnie 4666 zł brutto. Tymczasem limit wpłat nadal wynosi 2000 zł i nie zmienia się. (…) Aktualny limit wpłat można uznać za niewystarczający (…) Zwiększenie umożliwiłoby obywatelom szybsze gromadzenie funduszy (….) i szybszą realizację celów mieszkaniowych” - pisze RPO do ministra rozwoju i technologii.

Konto mieszkaniowe na nowych zasadach

MRIT w projekcie nowelizacji ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1140 ze zm.) proponuje zmiany w przepisach o kontach mieszkaniowych, ale nie ma wśród nich podniesienia limitu wpłat. Resort chce usunąć dolną granicę wieku dla osób, dla których może być prowadzone konto, i obniżyć minimalną miesięczną kwotę wpłat z 500 zł do 300 zł. Dodatkowo osoby, które zamkną konto przed upływem 10 lat, ale nie wypłacą premii mieszkaniowej, będą miały możliwość ponownego otwarcia konta. Podwyższono też minimalny wskaźnik obliczania premii z 0,01 do 0,04 proc. Projekt został przyjęty przez rząd. Na pytania resort DGP odpowiedział, że ewentualne zwiększenie limitu miesięcznych wpłat rozważy w przyszłości po ewaluacji procedowanej w tej chwili nowelizacji.