Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Osoby, które nie pracują, ponieważ zajmują się niepełnosprawnym członkiem rodziny, mogą otrzymywać jedno z dwóch świadczeń opiekuńczych. To, które z nich zostanie przyznane opiekunowi, zależy od tego, kiedy powstała dysfunkcja zdrowotna.
Jeżeli nastąpiło to przed ukończeniem 18 lat lub 24 lat (o ile osoba uczyła się), będzie miał prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Jeżeli niepełnosprawność zaistniała później, opiekun może otrzymać specjalny zasiłek opiekuńczy. Wynosi on 520 zł miesięcznie, a jego przyznanie wymaga spełnienia kryterium dochodowego – 764 zł na osobę w rodzinie. Zanim jednak wydana zostanie decyzja w sprawie przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego, z osobą, która składa o nie wniosek, pracownik socjalny przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy. Jest on obowiązkowy, a jego celem jest weryfikacja okoliczności dotyczących sprawowania opieki. Przepisy nie określają szczegółowo, co powinno być sprawdzane w trakcie wywiadu, ponieważ jest to uzależnione od indywidualnego charakteru każdej sprawy.
To nie koniec weryfikacji opiekuna, bo zgodnie z przepisami wywiad jest przeprowadzany również w trakcie pobierania specjalnego zasiłku opiekuńczego (ma to zapobiegać przypadkom ewentualnych nadużyć). Co do zasady kolejny wywiad odbywa się po sześciu miesiącach od przyznania wsparcia. W związku z tym, że specjalny zasiłek jest wypłacany w trakcie trwania okresu zasiłkowego, który zawsze rozpoczyna się 1 listopada i kończy 31 października następnego roku, to u osób, które ubiegają się o pomoc finansową na ten zaczynający się za niecały miesiąc, powtórny wywiad zostanie przeprowadzony w maju 2017 r. Może się natomiast zdarzyć, że do weryfikacji dojdzie wcześniej, bo urzędnicy mają prawo ją przeprowadzić w każdej sytuacji, gdy pojawiają się uzasadnione wątpliwości.
Co istotne, w przypadku osób ubiegających się o specjalny zasiłek właśnie na najbliższy okres zasiłkowy wywiad będzie przeprowadzony na przeznaczonym do tego celu druku (do tej pory nie było jednakowego dla wszystkich gmin formularza). Poza rubrykami, w których wpisywane są podstawowe dane dotyczące opiekuna, jest miejsce na ustalenia i wnioski pracownika socjalnego w stosunku do okoliczności, które miałyby potwierdzać zaprzestanie sprawowania osobistej opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Osoba starająca się o specjalny zasiłek opiekuńczy powinna też pamiętać, że konsekwencją braku zgody na wywiad lub nieudzielenia wyjaśnień dotyczących sprawowanej opieki będzie odmowa jego przyznania. Gdy do wspomnianych sytuacji dojdzie przy wywiadzie przeprowadzanym w trakcie pobierania świadczenia, jego wypłata zostanie wstrzymana. Opiekun będzie mógł ponownie otrzymywać pieniądze dopiero wtedy, gdy wywiad zostanie przeprowadzony lub udzieli niezbędnych wyjaśnień.
Do świadczenia pielęgnacyjnego weryfikacja tylko w razie wątpliwości
Potwierdzenie sprawowania opieki odbywa się wobec osób starających się lub otrzymujących nie tylko specjalny zasiłek opiekuńczy, lecz także świadczenie pielęgnacyjne. O ile jednak przy pierwszej formie wsparcia jest on zawsze obowiązkowy, to przy drugiej fakultatywny. To oznacza, że wywiad z rodzicem starającym się lub uzyskującym świadczenie pielęgnacyjne jest przeprowadzany, jeśli ośrodek otrzyma informacje wskazujące na wątpliwości co do sprawowania faktycznej opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Podobnie jak przy specjalnym zasiłku opiekuńczym służy do tego ustalony przepisami druk. Również skutki uniemożliwienia przeprowadzenia wywiadu lub nieudzielenia niezbędnych wyjaśnień są identyczne. Jeśli więc dojdzie do tego na etapie postępowania poprzedzającego wydanie decyzji przyznającej świadczenie pielęgnacyjne, opiekun otrzyma odmowę. Gdyby natomiast uniemożliwił przeprowadzenie wywiadu lub nie przedstawił wyjaśnień podczas jego pobierania, wypłata pieniędzy zostanie wstrzymana. Rodzic będzie mógł znowu pobierać świadczenia od miesiąca, w którym wywiad zostanie przeprowadzony lub przekaże pracownikowi socjalnemu informacje potrzebne do rozstrzygnięcia wątpliwości związanych ze sprawowaną nad dzieckiem opieką.
Podstawa prawna
Art. 23 ust. 4e i 4f oraz art. 28 ust. 1–4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1518 ze zm.).
