Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich (RPO), zapytał resort pracy o to, jakie podjął działania, aby zapewnić prawidłowe wykonywanie orzeczeń sądów rodzinnych o umieszczeniu małoletniego w instytucjonalnej pieczy zastępczej.
Problem z kierowaniem małoletnich do nieodpowiedniej placówki pojawił się przy okazji nagłośnionych przez media przypadków naruszeń praw wychowanków Specjalnego Ośrodka Wychowawczego (SOW) w Zabrzu. Okazało się wtedy, że trafiały do niego dzieci, które miały postanowienie o umieszczeniu w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Jak zauważa RPO, obydwa typy instytucji różnią się pod względem formalnym. SOW należą do systemu oświaty, a podstawą przyjmowania do nich dzieci jest orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego lub decyzja rodziców. To oznacza, że przebywają w nich małoletni, którzy mają szczególne potrzeby edukacyjne, a nie trudną sytuację rodzinną. Ponadto nadzór nad nimi sprawuje kurator, ale dotyczy on przede wszystkim działalności oświatowej. Z kolei placówki opiekuńczo-wychowawcze należą do systemu pieczy zastępczej i małoletni są w nich umieszczani przez sąd rodzinny, gdy ich biologiczni opiekunowie niewłaściwie wywiązują się ze swoich obowiązków. Ich organem nadzorczym jest wojewoda i podlega mu całość jego działalności.
Dramatycznie spada liczba chętnych do opieki nad dziećmi
Dramatycznie spada liczba chętnych do opieki nad dziećmi

Zobacz również
RPO podkreśla, że pomimo tych różnic w praktyce obydwa typy ośrodków mogą pełnić takie same funkcje polegające na sprawowaniu opieki nad dziećmi potrzebującymi specjalnych metod wychowania. Te podobieństwa mogą być właśnie powodem tego, że do placówek należących do systemu oświaty byli kierowani małoletni, którzy powinni być objęci pieczą zastępczą. Rzecznik wskazuje też, że kwestia ta była przedmiotem pisma skierowanego przez minister edukacji narodowej do ministra pracy i polityki społecznej. Wskazywano w nim na konieczność podjęcia pilnych działań, których celem będzie zapewnienie prawidłowego wykonywania orzeczeń sądów rodzinnych o umieszczeniu w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Po tej wymianie korespondencji między ministerstwami resort pracy wystąpił więc do wojewodów o niezwłoczne przekazanie do powiatów informacji o potrzebie prawidłowej realizacji orzeczeń sądów. Teraz zaś RPO zwrócił się do ministra pracy i polityki społecznej o opisanie podjętych działań oraz efektów, które one przyniosły.
Ważne
Do systemu oświaty oprócz specjalnych ośrodków wychowawczych należą też specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze. Dzieci mogą w nich przebywać całodobowo, podobnie jak w placówkach opiekuńczo-wychowawczych