W 2023 zmienią się zasady zatrudniania cudzoziemców. Ustawodawca planuje szereg zmian, które przyspieszą i usprawnią ten proces.

Elektronizacja postępowań

Zatrudnianie cudzoziemców w 2023 roku ma być w pełni zelektronizowane. Uzyskanie zezwolenia na pracę i przyjęcie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi będzie odbywać się za pośrednictwem już istniejącego systemu informatycznego „Syriusz”, którego funkcjonalność zostanie rozbudowana.

System "Syriusz" umożliwi także kontakt pracodawcy i samego cudzoziemca z organem wydającym zezwolenia na pracę cudzoziemców. Każdy pracodawca zatrudniający cudzoziemców oraz każdy pracujący w Polsce cudzoziemiec będzie miał obowiązek założyć takie konto. Za jego pośrednictwem cudzoziemiec sprawdzi, czy wydano zezwolenie na pracę, które będzie wydawane wyłącznie elektronicznie. Elektronicznie będą również prowadzone postępowania odwoławcze w tych sprawach.

Polecamy: „Umowy zlecenia, umowy o dzieło i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2023 r.” >>>>

W ramach systemu teleinformatycznego stworzona zostanie baza wynagrodzeń, która pozwoli na wiarygodną ocenę, czy wynagrodzenie proponowane cudzoziemcowi jest porównywalne do wynagrodzeń oferowanych na lokalnym rynku pracy. Baza wynagrodzeń będzie oparta na ofertach pracy zgromadzonych w CBOP.

System teleinformatyczny zapewni dostęp do bazy danych o wydanych decyzjach przez organ I instancji w sprawie wydania lub odmowy wydania zezwoleń na pracę cudzoziemca organowi I i II instancji oraz organom kontrolnym (PIP, SG).

Ustawodawca chce także, aby za pomocą systemu teleinformatycznego było możliwe monitorowanie rzeczywistego powierzenia pracy cudzoziemcowi, m.in. na podstawie informacji pozyskanych z innych systemów teleinformatycznych na temat daty wjazdu i wyjazdu cudzoziemca z terytorium Polski oraz treści zgłoszeń pracodawcy o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca, a także poprzez sprawdzenie czy odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne. JAk czytamy w OSR "pozwoli to ustalić, czy umowa jest realizowana/kontynuowana zgodnie z zezwoleniem na pracę".

System teleinformatyczny dotyczący zezwoleń na pracę zostanie połączony także z systemami teleinformatycznymi dotyczącymi wiz i zezwoleń na pobyt cudzoziemców oraz systemem zawierającym dane dotyczące przekraczania granicy przez cudzoziemców.

System teleinformatyczny umożliwi automatyczne pobieranie niezbędnych danych z systemów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej, Krajowego Rejestru Karnego, Krajowego Rejestru Sądowego i Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Likwidacja „testu pracy” i instytucji przedłużenia zezwolenia na pracę

Nowelizacja ustawy proponuje zrezygnowanie z tzw. testu pracy. Oznacza to, że zostanie zlikwidowany wymóg przedstawienia w postępowaniu o wydanie zezwolenia na pracę informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy.

Projekt ustawy przewiduje także rezygnację z instytucji przedłużenia zezwolenia na pracę. Dotychczas, jeżeli cudzoziemiec kontynuował pracę na tym samym stanowisku, podmiot, który wystąpił z wnioskiem o wydanie przedłużenia zezwolenia na pracę nie musiał przeprowadzać "testu pracy". W związku z rezygnacją z instytucji testu rynku pracy ustawodawca nie przewiduje odrębnej procedury dla podmiotów kontynuujących współpracę z cudzoziemcem. W projekcie ustawy zostanie utrzymana możliwość powierzania pracy w oczekiwaniu na wydanie kolejnego zezwolenia na pracę na tym samym stanowisku lub w tym samym rodzaju pracy.

Przeciwdziałania wyzyskowi cudzoziemców

W zakresie przeciwdziałania wyzyskowi w projekcie ustawy przewidziano:

  • wprowadzenie obligatoryjnej przesłanki odmowy udzielenia zezwolenia na pracę, gdy pracodawca nie opłaca składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne lub zaliczek na podatek dochodowy. Dotychczas przesłanka ta miała charakter fakultatywny.
  • utrzymanie zasady, że nałożenie na pracodawcę kary za określone czyny będzie przesłanką odmowy udzielenia zezwolenia na pracę.
  • utrzymanie przesłanki dot. porównywalności wynagrodzenia cudzoziemca ponieważ jest ona jednym z podstawowych narzędzi prawnych gwarantujących uzupełniający charakter dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy. Ma ona na celu zapobieganie sytuacjom, gdy obywatele polscy są zastępowani tańszymi pracownikami z krajów trzecich. Planowane jest szersze wykorzystanie bazy CBOP, jako narzędzia ułatwiającego weryfikację, czy wynagrodzenie dla cudzoziemca nie jest zaniżone.